Archiwum Kategorii: Dziedzictwo

4 grudnia – św. Barbara

Św. Barbara (z łac. „cudzoziemka, obca” – obca wśród swoich) jest jedną z najbardziej czczonych świętych chrześcijańskich i patronką budowniczych, architektów oraz górników. Jest patronką dobrej śmierci i trudnej pracy. Jej wizerunki można spotkać w kościołach oraz w kopalniach – najstarsza rzeźba przedstawiająca postać świętej z 1689 r. znajduje się w kopalni soli w Wieliczce. Czytaj więcej →

Sztuka dla Mugoli?*

W sztuce sakralnej ostatnich lat spotykamy się coraz częściej z niepokojącym odejściem od tradycyjnych przedstawień ikonograficznych. Współcześni twórcy nie korzystają z bogatego instrumentarium tradycji sztuki chrześcijańskiej, dzięki któremu kościoły i umieszczone w nich obrazy, freski i rzeźby były dawniej przesycone alegoriami i symbolami, których znaczenie było powszechnie znane i odczytywane. Powstają za to dziwne dzieła pełne niezrozumiałych znaków i symboli – dość wymienić Beskidzką Drogę Krzyżową, rzeźby Igora Mitoraja w warszawskich kościołach, czy niepokojącą statuę Matki Boskiej w Kaplicy Wieczystej Adoracji w sanktuarium w Niepokalanowie. Takich miejsc jest wiele. Chciałabym przedstawić przykład z mojego miasta. Czytaj więcej →

366. rocznica ogłoszenia w Opolu uniwersału wzywającego do obrony Rzeczypospolitej

Kilka razy w dziejach, oczy całej Rzeczypospolitej zwrócone były na Opole – stary, piastowski gród. Tak było m.in. w 1655 r. podczas tzw. „potopu szwedzkiego”. Wówczas to, 30 listopada 1655 r. w klasztorze oo. Franciszkanów przy opolskim Rynku, król Jan Kazimierz ogłosił uniwersał opolski wzywających poddanych do powstania przeciw Szwedom. Akt ten skierowany był nie tylko do szlachty, ale także do chłopów i wszystkich mieszkańców ówczesnej Rzeczypospolitej. Czytaj więcej →

Helena Wojtasik z Tułowic – 30 lat twórczości ludowej

Fot. M. Przygoda

Jest uznaną pisankarką opolską. Często można ją spotkać w stroju ludowym, który zakłada również na formalne uroczystości. W mgnieniu oka jej zręczne palce tworzą efektowne wzory huculskie lub wołyńskie. Pani Helena pisze pisanki woskiem przy użyciu kiski, następnie barwi jaja w barwnikach spożywczych. Dzięki jej zaangażowaniu pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim zostało w 2020 r. wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Teraz twórczyni ludowa walczy o rozszerzenie formuły nazewnictwa wojewódzkiego konkursu kroszonkarskiego o pisanki. Czytaj więcej →

Teresa Sobota z Olszowej – 40 lat twórczości ludowej

W tym roku świętowała 40-lecie udokumentowanej twórczości ludowej. Jest znaną opolską kroszonkarką a swoje dzieła tworzy głównie techniką rytowniczą, choć jej specjalnością jest również trawienie kwasem. Kroszonki tworzy przez cały rok.  W swoim domu stworzyła izbę regionalną, w której większość zgromadzonych w niej rzeczy to pamiątki rodzinne. Teresa Sobota z Olszowej jest niezwykłą osobą, pełną energii i z ogromnym bagażem cierpliwości oraz życzliwości, który w tej pasji jest mocnym fundamentem. Czytaj więcej →

Elizabeth Grabowski (1864-1929). Pisarka, badaczka folkloru, zwana „ciocią od górnośląskich bajek”

Jej pasją były podróże, szczególnie po historycznym Górnym Śląsku. Była kobietą niezwykłą – niemiecką pisarką, badaczką folkloru i dziejów Górnego Śląska. Była też otwartą, ciepłą osobą, która zasłużyła na przydomek „cioci-bajarki”. Czytaj więcej →

Sensacyjne odkrycie w kościele w Obórkach!

W trakcie prowadzonych na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Opolu badań architektonicznych kościoła pw. śś Apostołów Piotra i Pawła w Obórkach odkryto ozdobny, dwuramienny portal dawnego wejścia głównego do kościoła. Czytaj więcej →

Wielki sukces Opolszczyzny! Tradycja układania dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała z pozytywną rekomendacją Komisji UNESCO !

W poniedziałek 15 listopada 2021 r. wniosek pt. „Tradycja dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała” otrzymał pozytywną rekomendację Komisji UNESCO do wpisu na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Czytaj więcej →

Legenda o kamieniu diabelskim z okolic Starego Grodkowa

Dawno, dawno temu… Tak powinna zaczynać się każda bajka, baśń czy legenda. Jak się okazuje na przestrzeni czasu wszystkie wymienione kategorie zmieniają nieznacznie swoje znaczenie. Bajki nie uczą dzieci, tylko mają „zajmować im czas”. Z pokolenia na pokolenie tracą dawne tradycje znaczenie i dotyczy to nawet bajek. Historyczny Górny Śląsk ma się czym pochwalić, jeśli chodzi o bajki i legendy. Czytaj więcej →

Sądecki Park Etnograficzny w Nowy Sączu

Sądecki Park Etnograficzny, to największe muzeum skansenowskie w Małopolsce, prezentujące architekturę drewnianą i tradycyjną kulturę ludową grup i etnicznych zamieszkujących obszar historycznej Sądecczyzny: Lachów Sądeckich, Pogórzan, Górali Sądeckich, Łemków, Niemców Galicyjskich i Cyganów Karpackich. Niestety, ze względów sanitarnych nie jest możliwe zwiedzanie wnętrz obiektów, ale spacer po tym wyjątkowym muzeum na wolnym powietrzu powala w pełni podziwiać krajobraz kulturowy – architekturę drewnianą wkomponowaną w piękno przyrody. Każda pora roku jest niezwykła w skansenie, ale jesień swoimi kolorami, odcieniami i kaprysami jest wyjątkowo urokliwa. Pozwala dostrzec oblicze sądeckiego krajobrazu z ogromną skalą wyrazu, które – podobnie jak twarz ludzka – może odzwierciedlać radość, grozę, smutek, tęsknotę i melancholię. Czytaj więcej →

Zaduszkowa służba na Zaolziu

W sobotę 30 października br. druhowie z Podsudeckiego Związku Drużyn Harcerzy ZHR (Chorągiew Harcerzy Ziemi Opolskiej ZHR im. rtm. Witolda Pileckiego) odwiedzili polskie miejsca pamięci znajdujące się na Zaolziu, czyli leżącej w Republice Czeskiej zachodniej części Śląska Cieszyńskiego. Czytaj więcej →

prof. Mariusz Patelski – groby naszych śląskich Kapłanów

W północno-wschodniej części powiatu opolskiego wielu duchownych śląskich, mimo szykan ze strony władz niemieckich, było na przełomie XIX i XX w. orędownikami sprawy polskiej i obrońcami języka polskiego. W tym szczególnym czasie na pamięć zasługują zwłaszcza: ks. Gotfryd Pilawa (14 I 1877 – 4 VII 1941) proboszcz w Bierdzanach, ks. Jan Cygan (16 X 1872 – 10 III 1926) proboszcz w Brynicy, ks. Teodor Jankowski (11 IX 1852 – 16 IV 1919) proboszcz w Kotorzu Wielkim, ks. Michał Żur (Michael Sauer, 19 IX 1868 – 7 VIII 1929) proboszcz  Kotorzu Wielkim, ks. Rudolf  Lubecki (7 VIII 1844 – 20 II 1891) proboszcz w Kotorzu Wielkim oraz ks. Franciszek Buchta (27 XI 1875 – 4 II 1907) kapelan w Siemianowicach pochowany w Łubnianach. Czytaj więcej →

Wszystkich Świętych i Zaduszki

Dwa pierwsze dni listopada, to dni wspomnień. Są to bowiem dni poświęcone pamięci zmarłych i wielkie doroczne święta odprawiane ku ich czci. Terminy tych świąt wyznaczone zostały przez Kościół w IX w. W 835 r. papież Jana XI ustanowił uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada) ku czci zmarłych świętych – już zbawionych – i to zarówno świętych wyniesionych na ołtarze, jak i nikomu nie znanych. Przeszło sto lat później, w 998 r., Odylon, opat klasztoru benedyktynów Czytaj więcej →

Profesor Mariusz Patelski: Harcerze w walkach o Lwów i Małopolskę Wschodnią (1918-1919)

Początki harcerstwa polskiego łączą się nierozerwalnie ze Lwowem. Tu w 1909 r. w “Słowie Polskim”, opublikowano pierwszy artykuł na temat skautingu (Edmund Naganowski “Bi-bi” i “Bi-es”). W tym mieście Andrzej Małkowski przetłumaczył dzieło Roberta Baden-Powella “Scouting for Boys” oraz wydał pierwszy numer “Skauta” – czasopisma obejmującego swym zasięgiem polskie ziemie wszystkich zaborów. W stolicy Galicji, w maju 1911 r., powstała Naczelna Komenda Skautowa oraz cztery drużyny skautowe (I Lwowska Drużyna Skautowa (LDS) pod komendą Czesława Pieniążkiewicza, II LDS Franciszka Kapałki, żeńska III LDS pod komendą Olgi Drahonowskiej oraz IV LDS Andrzeja Baternay’a). Tutaj wreszcie, w siedem lat później, lwowscy harcerze udowodnili swą postawą przywiązanie do Ojczyzny, współtworząc legendę lwowskich “Orląt”. Czytaj więcej →