Wielkie pisankowanie w Tułowicach

Bo cóż by to były za Święta Wielkanocne bez kraszonych jaj? Wiedzą to doskonale w Tułowicach, gdzie od 19. lat organizowane jest „Święto Opolskiej Pisanki” i konkurs zdobienia jaj techniką batikową. W niedzielę, 26 marca 2023 r. sala widowiskowa Tułowickiego Ośrodka Kultury wypełniła się gwarem i kolorami. Do konkursu zgłosiło się 25 osób, w tym 18 dzieci. Dla nich też organizator konkursu, czyli Tułowicki Ośrodek Kultury przewidział aż 5 kategorii wiekowych. Czytaj więcej

Zima z pisanką – warsztaty „pisankowania” w Tułowicach

Od poniedziałku, 16 stycznia 2023 r.  Tułowicki Ośrodek Kultury zaprasza na cykl bezpłatnych warsztatów „pisankowania”. Bo jak twierdzi wybitna opolska pisankarka pani Helena Wojtasik – „Każdy czas jest dobry, aby pisać pisanki”. Czytaj więcej

Dorota Garbiec – utalentowana pisankarka

fot. Mariusz Przygoda

Jest precyzyjna, kreatywna i lubi wyzwania. Stara się, aby każda jej pisanka była doskonała. Wytrwale i uparcie pracuje nad nowymi wzorami, łączeniem kolorów. Z rodzinnego domu wyniosła umiejętności i podstawowe wzornictwo. Uczył ją ojciec, któremu całą swoją wiedzę przekazała matka wychowana w Przebrażu na Wołyniu. Od 2020 r. pani Dorota Garbiec jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych – Oddział w Opolu. Czytaj więcej

Wizyta pisankarki Heleny Wojtasik w Olszowej

Proces transmisji tradycji przebiega harmonijnie. Uczniowie potrafią robić wydmuszki, wydrapywać misterne wzory na jajku nożykiem i ćwiczą cierpliwość. Na ostatnich zajęciach w maju  uczniów Mistrzyni Tradycji odwiedziła znana pisankarka, prezes Opolskiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych, pani Helena Wojtasik. Czytaj więcej

Teresa Kudyba – Kroszonka & Pisanka, czyli opolskie jaja

„Opolska Kroszonka” stała się w ostatnich latach tak silną marką, że jej wpisanie na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości prowadzoną w oparciu o konwencję UNESCO nie powinno być problemem. Wniosek w imieniu państwa Polskiego składa Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ale aby ten wniosek powstał, to w regionie i kraju trzeba o to zadbać. Ktoś z urzędu czy ktoś ze środowiska twórców? Oto jest wyzwanie… Czytaj więcej

Krucha sztuka pełna wzorów i kolorów

Młodzież i starsi pisali pisanki kiską i wyczarowywali na kruchej wydmuszce z kurzego jaja prawdziwe arcydzieła. Dzieci stawiały pierwsze kroki w sztuce pisania pisanek techniką batikową, choć niektórzy zaskakiwali precyzją i kreatywnością. W sali widowiskowej Tułowickiego Ośrodka Kultury było gwarno i kolorowo, a w powietrzu unosił się specyficzny zapach topionego pszczelego wosku i świec. Czytaj więcej

Tułowicki Ośrodek Kultury zaprasza do udziału w konkursie „Opolska Pisanka”

O pisance pisanej techniką batiku znów będzie głośno nie tylko na Śląsku Opolskim. Wszystko za sprawą sztandarowej tułowickiej imprezy pn. „Święto Opolskiej Pisanki”. W tym roku to już XVIII edycja święta pisanki w Tułowicach, która swój wielki finał będzie miała w niedzielę 3 kwietnia 2022 r. w sali widowiskowej Tułowickiego Ośrodka Kultury przy ul. Porcelanowej 6. Inicjatorką konkursu jest Helena Wojtasik, twórczyni ludowa i dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury w Tułowicach. Czytaj więcej

XXXI Wojewódzki Konkurs Plastyki Obrzędowej „Opolskie Kroszonki i Pisanki 2022”

W tym roku, po raz pierwszy ten prestiżowy wojewódzki konkurs zdobienia jaj wielkanocnych organizowany jest pod nazwą „Opolskie Kroszonki i Pisanki”. Obie bowiem te techniki (rytownicza i batikowa) zostały wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Celem konkursu jest dokumentowanie, kultywowanie i upowszechnianie plastyki obrzędowej związanej z okresem Świąt Wielkanocnych. Czytaj więcej

Helena Wojtasik z Tułowic – 30 lat twórczości ludowej

Fot. M. Przygoda

Jest uznaną pisankarką opolską. Często można ją spotkać w stroju ludowym, który zakłada również na formalne uroczystości. W mgnieniu oka jej zręczne palce tworzą efektowne wzory huculskie lub wołyńskie. Pani Helena pisze pisanki woskiem przy użyciu kiski, następnie barwi jaja w barwnikach spożywczych. Dzięki jej zaangażowaniu pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim zostało w 2020 r. wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Teraz twórczyni ludowa walczy o rozszerzenie formuły nazewnictwa wojewódzkiego konkursu kroszonkarskiego o pisanki. Czytaj więcej

Opolszczyzna zdominowała ogólnopolską IV Galę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w Nowym Sączu

We wtorek, 19 października 2021 r. w sali widowiskowej im. Lucjana Lipińskiego w Małopolskim Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu odbyła się uroczysta gala, podczas której pani Joanna Cicha-Kuczyńska radca i przedstawiciel Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Bartosz Skaldawski, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa wręczyli depozytariuszom oficjalne decyzje o wpisie zwyczajów na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W latach 2019-2021 na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wpisano aż 8 zwyczajów z województwa opolskiego. Nic dziwnego, że na gali opolskie po prostu rozbiło bank. Wszystkie wpisy powstały dzięki zaangażowaniu Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Opolu. Czytaj więcej

Jajko w praktykach magicznych

Jajko jest uniwersalnym symbolem życia. W magii, w ludowych zwyczajach jako zwykle wyrażało skoncentrowaną energie życia. Spotykane często na grobach – miały zapewnić zmarłym żywotność. Jaja – zarówno ozdobione, jak i te nie ozdobione, kurze, z gliny, z wapnienia itd. w okresie wczesnego średniowiecza miały przeróżne zastosowanie w praktykach magicznych.

Z Katalogu magii Rudolfa z Rud Raciborskich (cystersa) powstałego w XIII w., wiemy, że jajek używano na Śląsku w zabiegach magicznych. Przykładowo matka do pierwszej kąpieli dziecka wkładała jajko, które ojcu dawała następnie do zjedzenia. Matki też niosąc dziecko z kościoła do domu rozdeptywały na progu domu jajko pod miotłą. Rudolf pisał o zastosowaniu jajek w magii leczniczej i w praktykach apotropeicznych, które polegały na zakopywaniu jajka pod progiem domu jako środka chroniącego domostwo i domowników przed burzą. Jajko miało też zastosowanie w praktykach miłosno-seksualnych. Czytaj więcej

Pisanka z Ostrówka

Wielkim skarbem i kopalnią wiedzy z rożnych dziedzin nauki jest wczesnośredniowieczny gród na Ostrówku pochodzący prawdopodobnie z 2 połowy X wieku. Osada szybko uzyskała miejski charakter w skutek skupienia się  w niej  znacznej liczny rzemieślników i handlarzy (W. Hołubowicz, Opole w wiekach X-XII, Katowice 1956, str. 9). W takiej formie przetrwała do początków XIII wieku i potem na skutek lokacji miasta na Opola zniknęła pod warstwami ziemi. Odkryto ją w latach 1930-1933. To co odkryli niemieccy badacze nie pasowało do ówczesnej ideologii niemieckiego Oppeln, więc prawdziwe badania naukowe rozpoczęto dopiero od 1948 r. i z przerwami kontynuowano aż do 1997 r. Z przeprowadzonych w latach 50. XX w. badań archeologicznych jasno wynika, że budownictwo wczesnośredniowiecznego Opola było podobne do drewnianego budownictwa występującego na terenie Polski Piastowskiej, Rusi Kijowskiej i innych państw słowiańskich. Bez wątpienia było słowiańskie, było dziełem miejscowych rękodzielników. (W. Hołubowicz, Opole w wiekach X-XII, Katowice 1956, str. 108). Czytaj więcej