Sądecki Park Etnograficzny w Nowy Sączu

Sądecki Park Etnograficzny, to największe muzeum skansenowskie w Małopolsce, prezentujące architekturę drewnianą i tradycyjną kulturę ludową grup i etnicznych zamieszkujących obszar historycznej Sądecczyzny: Lachów Sądeckich, Pogórzan, Górali Sądeckich, Łemków, Niemców Galicyjskich i Cyganów Karpackich. Niestety, ze względów sanitarnych nie jest możliwe zwiedzanie wnętrz obiektów, ale spacer po tym wyjątkowym muzeum na wolnym powietrzu powala w pełni podziwiać krajobraz kulturowy – architekturę drewnianą wkomponowaną w piękno przyrody. Każda pora roku jest niezwykła w skansenie, ale jesień swoimi kolorami, odcieniami i kaprysami jest wyjątkowo urokliwa. Pozwala dostrzec oblicze sądeckiego krajobrazu z ogromną skalą wyrazu, które – podobnie jak twarz ludzka – może odzwierciedlać radość, grozę, smutek, tęsknotę i melancholię.

W starszej części skansenu reprezentowane są następujące grupy: Lachy Sądeckie, Górale Sądeccy, Łemkowie, Pogórzanie, Cyganie i Niemcy Galicyjscy. Warto zobaczyć XVIII-wieczne świątynie: cerkiew greckokatolicką z Czarnego, kościół ewangelicki ze Stadeł, czy kościół rzymskokatolicki z Łosiny Dolnej. Stojący w centrum skansenu dwór z Rdzawy, przez jakiś czas był obiektem sakralnym i dlatego w jego wnętrzu znajdują się polichromie o tematyce sakralnej. Odkryto je dopiero w 1969 r., kiedy rozebrany dwór transportowano do skansenu. Największą jednak niespodzianką jest spichlerz z Gostwicy z charakterystycznymi kropkami i znakiem krzyża z podniesionymi ramionami na drzwiach spichlerza. Owy znak krzyża wraz z okalającymi go kolistymi plamami to nic innego jak zabieg magiczny. Lud bowiem wierzył, że w taki sposób zabezpieczony spichlerz ze zbożem będzie chroniony przed ogniem i innymi naturalnymi i nadprzyrodzonymi nieszczęściami.

W nowszej części skansenu, małomiasteczkowej – można odnaleźć dom żydowskiego krawca z pracownią krawiecką przedstawiona od frontu, a także inne pracownie i zakłady zrealizowane w stylu retro (fotograf, zegarmistrz, garncarz, magiel, fryzjer, sklep kolonialny, snycerz, antykwariat i inne). Muzealna dawna wieś z małym miasteczkiem z przełomu XIX/XX w., to kompleks wyposażonych budynków, zgrupowanych w sektorach etnograficznych i etnicznych, przypominający o wielokulturowości Sądecczyzny, a w szerszym wymiarze – o wielokulturowości Małopolski. Sądecki Park Etnograficzny jest oddziałem Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.