O tej starej, pięknej i bardzo ulotnej tradycji wkrótce usłyszy cały świat, bo wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO, to szansa na promocję. To także docenienie wysiłku śląskich katolików, którzy od pokoleń kultywują tradycję – tradycję, która łączy, buduje wspólnotę i trwa mimo zmieniającego się świata. W 2020 r. tradycja została wpisana na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Idea wpisu wyszła z Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Opolu. Instytut pomógł również przy przypisaniu wniosku zarówno na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, prowadzoną w oparciu o Konwencję UNESCO 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Pod koniec marca 2020 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego złożyło wniosek pt. „Tradycja dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała” na listę informacyjną UNESCO. Ewentualny wpis zwyczaju na tę prestiżową listę nastąpi w grudniu 2021 r. Jeśli się uda, będzie to pierwszy wpis na listę UNESCO z województwa opolskiego! Czytaj więcej
Archiwum Tagu: tradycja
Wielkanoc
Wielkanoc jest najważniejszym Świętem w tradycji chrześcijańskiej oraz obrzędowości okresu wiosennego. Święta Wielkiej Nocy, podobnie jak Boże Narodzenie, obfitują w bogactwo zwyczajów ludowych, z których obecnie już tylko część wykazuje żywotność. W wielkanocnej obrzędowości kościelnej odnajdujemy oczywiście relikty pradawnych wiosennych wierzeń pogańskich, które Kościół nie mogąc zwalczyć – zaadaptował nadając mi chrześcijańską interpretację.
Niedziela wielkanocna miała przebieg uroczysty i poważny, spędzano ją wyłącznie w gronie rodzinnym. Tak też jest obecnie. Czytaj więcej
Rolnicy z Rozmierzy pobłogosławili swoje pola
Rolnicy z Rozmierzy i innych miejscowości koło Strzelec Opolskich na zakończenie wiosennych zasiewów pobłogosławili swoje pola. Wysiali zbożem serca z krzyżami. „Ten szczególny znak ma wybłagać u Boga – stwórcy i Pana wszystkiego – urodzaj na polach” – twierdzi pani Beata Nocoń z Rozmierzy.
Symbol serca z krzyżem ma też uchronić zbiory przed kataklizmami, zarazą i innymi nieszczęściami. Gospodarz Marcin Pietruszka twierdzi, że: – „ziemia, którą uprawiam ma klasę V i VI, więc bez Boga będzie mi ciężko o dobry plon. Zawsze więc na zakończenie prac wysiewam serce z krzyżem na polu. Kiedyś wysiewałem je z ojcem i dziadkiem, teraz uczę syna”. Czytaj więcej
Zdobienie jaj
Zwyczaj ozdabiania jajka, będącego w wielu kulturach symbolem odradzającego się życia, znany jest od dawna z Chin, Persji czy Egiptu. Zdobienie jaj praktykowano we wszystkich znanych cywilizacjach. Jajko od niepamiętnych czasów symbolizowało początek życia. Motyw ten jest powszechnie obecny w znanych naukowcom mitach kosmologicznych. Najstarsze pisanki pochodzą z terenów sumeryjskiej Mezopotamii. W starożytnym Egipcie jajko było oznaką boga słońca Pta. W starożytnej Grecji jajko było atrybutem Afrodyty. Indyjska filozofia wyjaśnia, iż jako Bramhenda zawiera w sobie zaród wszelkiego stworzenia, które wyszło z nicestwa. Jajka malowano w cesarstwie rzymskim, o czym pisali m.in. Owidiusz, Pliniusz Młodszy i Juwenalis. Zwyczaj zdobienia jaj znany był również wśród plemion germańskich i według ich mitologii jaja znosił zając – zwierzę poświęcone bogini Osterze. Zwyczaj zdobienia jaj był także praktykowany przez Słowian. Najstarsze znalezione w Polsce pisanki pochodzą z X wieku, wykopano je podczas archeologicznych prowadzonych na Ostrówku w Opolu. Czytaj więcej
Boreckie krzyżoki z bramą wielkanocną na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego!
Ten unikatowy na Opolszczyźnie zwyczaj został wpisany na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Kolejnym krokiem będą starania o wpis zwyczaju na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości, Czytaj więcej
Wodzenie niedźwiedzia w Opolu-Bierkowicach
Zwyczaj wodzenia niedźwiedzia ma długą tradycję. Prawdopodobnie jego genezy należy szukać w słowiańskiej kulturze duchowej i wierzeniach. W Opolu, w nowych granicach administracyjnych od 2017 r.) zwyczaj ten kultywowany jest w 14 dzielnicach miasta. Najczęściej depozytariuszami tej tradycji są jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej. W sobotę 26 stycznia „niedźwiedzia” wodzono w Opolu-Bierkowicach.
Święto Przemienienia Pańskiego
Przemienienie Pańskie, czyli Transfiguracja jest jednym z ważniejszych świąt obchodzonych przez katolików. Na Wschodzie znane było już w VI w. i rangą dorównywało katolickiej Uroczystości Chrystusa Króla. W Kościele zachodnim wprowadził je papież Kalikst III, jako podziękowanie Bogu za odniesione zwycięstwo chrześcijan pod Belgradem 6 sierpnia 1456 r. Czytaj więcej
Dzień św. Jerzego – zapomniana tradycja śląska
Zwyczaj ludowy upamiętniający śmierć św. Jerzego (został ścięty 23 kwietnia 303 r. w pod murami miejskimi Nikomedii) praktykowany był jeszcze na początku XX w. przez ludność na Śląsku. Dziś już zupełnie zanikł. A szkoda, bo dziedzictwo niematerialne stanowi ważną część naszej tożsamości. Czytaj więcej
Wielkanocna procesja konna w Pietrowicach Wielkich
Wielkanoc jest najważniejszym świętem w tradycji chrześcijańskiej oraz obrzędowości okresu wiosennego. Święta Wielkiej Nocy, podobnie jak Boże Narodzenie, obfitują w bogactwo zwyczajów ludowych, z których obecnie już tylko część wykazuje żywotność. Czytaj więcej
Wielki Tydzień
W liturgii kościelnej Wielki Tydzień nazywa się też Tygodniem Męki Pańskiej. W tradycji ludowej każdy dzień Wielkiego Tygodnia miał swoje znaczenie, swą własną obrzędowość i przesądy, które współcześnie prawie nie są już spotykane. Poniedziałek, wtorek i środa Wielkiego Tygodnia są dniami w sposób szczególny poświęconymi pojednaniu. Czytaj więcej