Dorota Garbiec z Dobrzenia Wielkiego zdobyła I miejsce w technice batikowo-szpilkowej w 50. Ogólnopolskim Konkursie Pisanek im. Michała Kowalskiego organizowanym przez Muzeum Lubuskiego w Gorzowie Wielkopolskim.
W kategorii kroszonek zdobionych techniką rytowniczą III miejsce zdobył Piotr Szafrański z Popielowa. Oboje laureaci są członkami Stowarzyszenia Twórców Ludowych – Oddział w Opolu. Serdecznie gratulujemy!
Warto dodać, że w tym roku na Konkurs nadesłano 54 zestawy pisanek wykonanych przez 65 autorów – łącznie 322 pisanki pochodzące z różnych zakątków Polski. Ideą Konkursu jest popularyzacja tradycji pisania pisanek w okresie wielkanocnym i pogłębianie wiedzy o dziedzictwie kulturowym.
Jest precyzyjna, kreatywna i lubi wyzwania. Stara się, aby każda jej pisanka była doskonała. Wytrwale i uparcie pracuje nad nowymi wzorami, łączeniem kolorów. Z rodzinnego domu wyniosła umiejętności i podstawowe wzornictwo. Uczył ją ojciec, któremu całą swoją wiedzę przekazała matka wychowana w Przebrażu na Wołyniu. Od 2020 r. pani Dorota Garbiec jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Lud owych – Oddział w Opolu.
Dorota Garbiec pisze pisanki szpilką i kiską od dziecka. Batik wyniosła z rodzinnego domu. Tej tradycji pisania na jajku ciepłym woskiem przy pomocy szpilki nauczył ją tata Józef Olszewski, który przejął tradycję po babci – Marii Olszewskiej, która jako repatriantka z Przebraża na Wołyniu trafiła na Śląsk Opolski po II wojnie światowej.
„Odkąd pamiętam, zawsze wieczorem w Wielki Piątek pisaliśmy z ojcem i z siostrą pisanki do koszyczka ze święconką. To był rytuał. Tato pisał kiską i przeważnie były to wiatraki i geometryczne wzory trójkątne. Ciotki jak widzą moje wzory pisanek zawsze mówią, że babcia robiła takie same” – opowiada pisankarka.
Ojciec był jej pierwszym mistrzem. Potem wielu cennych rad i podpowiedzi, udzieliły jej lokalne twórczynie ludowe – pisankarki m.in.: Jadwiga Chromik, Wiesława Grzybowska, Helena Wojtasik, Wiesława Żytkiewicz.
Gdy już była gotowa określać się mianem twórcy ludowego, warsztat rozwijała podczas konkursów, spotkań z lokalnymi twórczyniami ludowymi, uczestnicząc w grupach w mediach społecznościowych (np. Polska Pisanka – Easter eggs Poland), czy przeglądając strony internetowe. Jedna z wielkich pisanek stojących w przestrzeni miejskiej Tułowic jest wzorowana na jej pisance. Te wielkie jaja ozdobione batikiem są twórczą interpretacją kultury tradycyjnej w Tułowicach. Przypominają też, że pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim zostało w 2022 r. wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego i stała się bohaterką wydawnictwa o pisaniu pisanek. Dorota Garbiec miała w tym swój czynny udział.
Piotr Szafrański
jak sam twierdzi, tradycje i zwyczaje wyssał z mlekiem matki, a dziedzictwo regionu jest dla niego jak powietrze, bez którego nie potrafi już żyć. Jest nie tylko edukatorem i promotorem, ale również zapalonym hafciarzem. „Zawsze mam przy sobie skrawek płótna, nici i igłę. Ostentacyjnie je wyciągam i haftuję w miejscach publicznych” – twierdzi z rozbawieniem i dodaje, że: „pierwsze hafty wykonywał już jako 15-latek”. Haftuje głownie ściegiem płaskim, atłaskowym, czyli tym najbardziej charakterystycznym dla Dobrzenia Wielkiego. Promocją haftu dobrzeńskiego i edukacją w tym zakresie zajmuje się od trzech lat. Uczenie innych haftu daje mu przede wszystkim radość.
Piotr Szafrański pochodzi z rodziny zakorzenionej od pokoleń na historycznym Górnym Śląsku. Jest siódmym udokumentowanym pokoleniem mieszkającym nieustannie we wsi Popielów (powiat opolski). Od 2010 r. był dyrektorem Samorządowego Centrum Kultury, Turystyki i Rekreacji w Popielowie, gdzie m.in. stworzył izbę śląską. Dzięki charyzmie i zaangażowaniu w bardzo szybkim czasie zebrano wyposażenie codzienne, rolnicze, czy też oryginalne stroje. Eksponaty umieszczono w czterech pomieszczeniach (kuchnia, izba paradna, komora i warsztat wikliniarza). Piotr Szafrański stworzył też internetowe archiwum społeczne dotyczące Popielowa. Najstarsze fotografie pochodziły z ok 1890 r. Część z nich znalazła się w wydanych publikacjach „Popielów na dawnej fotografii” „Popielów na dawnej fotografii II” oraz „Powiew przeszłości”. To dzięki Piotrowi Szafrańskiemu w Popielowie nie zaginęła też stara tradycja „Chodzenia z kozłem”.
W obecnym miejscu pracy, tj. w Gminnym Ośrodku Kultury w Dobrzeniu Wielkim dyrektor z zapałem przystąpił do tworzy archiwum społecznego miejscowości. Angażuje się w promowanie ciekawego zwyczaju pielgrzymowania z figurami na odpust św. Rocha w Dobrzeniu Wielkim. Aktywnie włączył się w prace nad przygotowaniem w 2020 r. wniosku o wpis „Babskiego combra na Śląsku Opolskim” na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Przedstawiciele dobrzeńskiego GOKu m.in. odbierali nominacje z wpisu na uroczystej gali dziedzictwa niematerialnego w Nowym Sączu w 2021 r. Brał również udział w przygotowaniu wniosków „Tradycji hafciarskich w Dobrzeniu Wielkim” i „Plecionkarstwa na Śląsku Opolskim”, które w marcu 2023 r. trafiły na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Na spotkaniu plecionkarzy w Cisku (grudzień 2022 r.) został wybrany na przewodniczącego Towarzystwa Opolskich Plecionkarzy.
W czasie wolnym Pan Piotr zajmuje się pszczelarstwem i własną pasieką. To on wpisał „Miody Popielowskie z Borów Stobrawskich” na listę produktów tradycyjnych. Uwielbia pracę w ogrodzie, oraz kuchnię regionalną. W czasie wolnym wykonuje kroszonki w tradycyjny wzór opolski, prowadzi warsztaty dla dzieci oraz bierze udział w konkursach gwarowych. Nieustanie też haftuje.
Za swą działalność został nagrodzony. W 2019 r. otrzymał „Magnolię” powiatu opolskiego dla animatorów kultury. W tym samym roku Zarząd Województwa Opolskiego nadał mu odznakę honorową „Za zasługi dla województwa opolskiego”, a w 2020 r. otrzymał nagrodę województwa opolskiego dla animatorów kultury za całokształt swojej działalności.