Archiwum Tagu: dziedzictwo niematerialne

Wigilia – czas czuwania

Boże Narodzenie, to od kilkunastu wieków w powszechnej świadomości chrześcijan najbardziej uroczyście obchodzone święto. W Polsce wprowadzono je do kalendarza kościelnego w X wieku. Cały cykl świąteczny obejmuje Boże Narodzenie, poprzedzone Wigilią, Nowy Rok, święto Trzech Króli oraz sześć niedziel po Trzech Królach wraz ze świętem Matki Boskiej Gromnicznej (święto Ofiarowania Pańskiego obchodzone w dniu 2 lutego). Czytaj więcej →

Szczodre Gody – pradawne święto Słowian

Słowianie byli ludem rolniczym i jak pisze Paweł Stalmach – „uważali na stan słońca i od niego zawisłe zmiany w przyrodzie, czyli na każdą porę, w której stosowną pracę rozpoczynać mieli, a którą z uczczeniem bóstwa rozpoczynali. Czynili więc w każdym czasie, co się im przygodziło, co było w god, czyli w porę (…). Mieli zaś szczególnie dwa główne gody, które im stan słońca wskazywał, a zwłaszcza zimowe i letnie„. Jednym z głównych świąt Słowian były zimowe gody obchodzone na całej Słowiańszczyźnie. Czytaj więcej →

Polskie sokolnictwo wpisane na listę UNESCO

Wpis sokolnictwa na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości prowadzoną w oparciu o Konwencję UNESCO z 2003 r. został we wtorek 14 grudnia 2021 r. rozszerzony o sześć państw: Polskę, Irlandię, Chorwację, Holandię, Kirgistan oraz  Słowację i obecnie obejmuje 24 państwa. Decyzję o rozszerzeniu wpisu podjął Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego podczas 16. sesji w Paryżu. To trzeci element polskiego dziedzictwa niematerialnego na liście UNESCO! Czytaj więcej →

6 grudnia – mikołajki

Dzisiaj św. Mikołaj większości kojarzy się z grubym, przerośniętym krasnalem stworzonego przez Freda Mizena na potrzeby reklamy amerykańskiego napoju, do którego powstania przyczyniła się satyra Washingtona Irwinga. Od 1969 r. święto 6 grudnia zostało zniesione przez sobór watykański II, a średniowieczne teksty hagiograficzne poświęcone św. Mikołajowi zniknęły z kalendarza katolickiego. Czytaj więcej →

4 grudnia – św. Barbara

Św. Barbara (z łac. „cudzoziemka, obca” – obca wśród swoich) jest jedną z najbardziej czczonych świętych chrześcijańskich i patronką budowniczych, architektów oraz górników. Jest patronką dobrej śmierci i trudnej pracy. Jej wizerunki można spotkać w kościołach oraz w kopalniach – najstarsza rzeźba przedstawiająca postać świętej z 1689 r. znajduje się w kopalni soli w Wieliczce. Czytaj więcej →

Helena Wojtasik z Tułowic – 30 lat twórczości ludowej

Fot. M. Przygoda

Jest uznaną pisankarką opolską. Często można ją spotkać w stroju ludowym, który zakłada również na formalne uroczystości. W mgnieniu oka jej zręczne palce tworzą efektowne wzory huculskie lub wołyńskie. Pani Helena pisze pisanki woskiem przy użyciu kiski, następnie barwi jaja w barwnikach spożywczych. Dzięki jej zaangażowaniu pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim zostało w 2020 r. wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Teraz twórczyni ludowa walczy o rozszerzenie formuły nazewnictwa wojewódzkiego konkursu kroszonkarskiego o pisanki. Czytaj więcej →

Teresa Sobota z Olszowej – 40 lat twórczości ludowej

W tym roku świętowała 40-lecie udokumentowanej twórczości ludowej. Jest znaną opolską kroszonkarką a swoje dzieła tworzy głównie techniką rytowniczą, choć jej specjalnością jest również trawienie kwasem. Kroszonki tworzy przez cały rok.  W swoim domu stworzyła izbę regionalną, w której większość zgromadzonych w niej rzeczy to pamiątki rodzinne. Teresa Sobota z Olszowej jest niezwykłą osobą, pełną energii i z ogromnym bagażem cierpliwości oraz życzliwości, który w tej pasji jest mocnym fundamentem. Czytaj więcej →

Wszystkich Świętych i Zaduszki

Dwa pierwsze dni listopada, to dni wspomnień. Są to bowiem dni poświęcone pamięci zmarłych i wielkie doroczne święta odprawiane ku ich czci. Terminy tych świąt wyznaczone zostały przez Kościół w IX w. W 835 r. papież Jana XI ustanowił uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada) ku czci zmarłych świętych – już zbawionych – i to zarówno świętych wyniesionych na ołtarze, jak i nikomu nie znanych. Przeszło sto lat później, w 998 r., Odylon, opat klasztoru benedyktynów Czytaj więcej →

Ozimina na polu w Olszowej już rośnie ukazując piękny kształt serca zwieńczonego krzyżem

Serca, krzyże i serca z krzyżami wysiane oziminą można już obserwować na polach w okolicy Strzelec Opolskich. W Olszowej, na polu pani Teresy Soboty pszenica zimowa już wyrosła ukazując piękny kształt serca zwieńczonego krzyżem. – „Chodzę co parę dni na pole i obserwuję te znaki. Pięknie rośnie. Może Bóg da dobry plon” – cieszy się pani Teresa Sobota z Olszowej. Czytaj więcej →

Opolszczyzna zdominowała ogólnopolską IV Galę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w Nowym Sączu

We wtorek, 19 października 2021 r. w sali widowiskowej im. Lucjana Lipińskiego w Małopolskim Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu odbyła się uroczysta gala, podczas której pani Joanna Cicha-Kuczyńska radca i przedstawiciel Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Bartosz Skaldawski, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa wręczyli depozytariuszom oficjalne decyzje o wpisie zwyczajów na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W latach 2019-2021 na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wpisano aż 8 zwyczajów z województwa opolskiego. Nic dziwnego, że na gali opolskie po prostu rozbiło bank. Wszystkie wpisy powstały dzięki zaangażowaniu Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Opolu. Czytaj więcej →

Pieśni z lasu – nowy projekt muzyczny

Tym razem chcemy połączyć nasze zamiłowanie do przyrody, historii i muzyki. Wyrazem tego kultu przyrody, miłości do lasów i śląskich pieśni ludowych będzie nowa płyta wybitnego śląskiego artysty Grzegorz Płonki pt. „Pieśni z lasu”. Czytaj więcej →

Procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce ma szansę trafić na listę UNESCO

O tej starej, pięknej i bardzo ulotnej tradycji wkrótce usłyszy cały świat, bo wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO, to szansa na promocję. To także docenienie wysiłku śląskich katolików, którzy od pokoleń kultywują tradycję – tradycję, która łączy, buduje wspólnotę i trwa mimo zmieniającego się świata. W 2020 r. tradycja została wpisana na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Idea wpisu wyszła z Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Opolu. Instytut pomógł również przy przypisaniu wniosku zarówno na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, prowadzoną w oparciu o Konwencję UNESCO 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Pod koniec marca 2020 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego złożyło wniosek pt. „Tradycja dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała” na listę informacyjną UNESCO. Ewentualny wpis zwyczaju na tę prestiżową listę nastąpi w grudniu 2021 r. Jeśli się uda, będzie to pierwszy wpis na listę UNESCO z województwa opolskiego! Czytaj więcej →

Procesja św. Urbana w Żużeli

Patronem Żużeli (Gmina Krapkowice, Parafia pw. Wszystkich Świętych w Brożcu) jest św. Urban, którego święto obchodzimy 25 maja. Jest patronem rolników oraz jak mawia lud – „patronem od gradobicia i ognia”. Od 1995 r. w Żużeli znów odbywają się procesje ku czci św. Urbana. Tak też było i w tym roku. W sobotę, 22 maja 2021 r. o godz. 18.00 wierni zgromadzili się przy kapliczce ku czci św. Urbana, znajdującej się za wsią Żużela przy drodze w kierunku Krapkowic. Czytaj więcej →

Grzegorz Płonka o nowym życiu starych, ludowych pieśni – Radio Katowice

Zachęcamy do wysłuchania wywiadu ( emitowany 8 maja 2021 r.) z artystą Grzegorzem Płonką (z lewej) w Radio Katowice m.in. na temat II wydania naszej płyty CD „Nadstawcie ucha, kochani ludkowie”. Grzegorz Płonka opowiedział dlaczego powstały remiksy 4 utworów z I wydania płyty i podziękował naszemu sponsorowi strategicznemu firmie GAZ-SYSTEM S.A. Czytaj więcej →