Wpis sokolnictwa na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości prowadzoną w oparciu o Konwencję UNESCO z 2003 r. został we wtorek 14 grudnia 2021 r. rozszerzony o sześć państw: Polskę, Irlandię, Chorwację, Holandię, Kirgistan oraz Słowację i obecnie obejmuje 24 państwa. Decyzję o rozszerzeniu wpisu podjął Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego podczas 16. sesji w Paryżu. To trzeci element polskiego dziedzictwa niematerialnego na liście UNESCO!
Sokolnictwo – oznaczające łowy z ułożonymi do tego celu ptakami drapieżnymi, ma około trzech tysięcy lat historii i jest jednym z najstarszych sposobów polowania. Najbardziej popularna teoria głosi, że powstało ono w Azji, a wiele źródeł wskazuje na centralną i południowo-wschodnią część tego kontynentu. Najstarsze znane przedstawienie sokolnictwa to petroglif z Golpaygan (Isfahan, Iran), obrazujący człowieka na koniu z ptakiem drapieżnym i gepardem, szacowane na 8-10 tysięcy lat p.n.e.
W Polsce – jak podaje Zygmunt Gloger w „Encyklopedii Staropolskiej” – sokoły były używane do łowów do czasów Piastowskich. Bolesław Chrobry sprowadzał sokoły i sokolników z dalekich stepów Azji. Prawo posiadania sokoła myśliwskiego, podobnie jak noszenie szabli u boku było oznaką szlachectwa. Największy rozkwit sokolnictwa w Polsce przypada na czasy Jagiellonów i XVI wiek.
Sokolnictwo jako żywa tradycja zostało wpisane na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2010 r. – wniosek złożyło 11 państw, a inicjatorem wpisu były Zjednoczone Emiraty Arabskie. W tym roku do grona państw kultywujących tradycje sokolnicze włączono również Polskę. Jak twierdzą sokolnicy, jest to olbrzymi ich sukces, dzięki któremu będą w stanie zachować sokolnictwo w Polsce dla przyszłych pokoleń!
Polecamy:
https://www.gov.pl/web/kultura/polskie-sokolnictwo-wpisane-na-liste-unesco
https://gniazdosokolnikow.pl/sokolnictwo-czym-jest
https://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/mkidn-polskie-sokolnictwo-wpisane-na-liste-unesco