Turkus wody, szare, strome zbocza wapiennych gór porośnięte drzewami iglastymi, wyschnięte białe konary drzew wystające ze szmaragdowej tafli wody. Zieleń, turkus i błękit – odcienie, które znajdują się obok siebie na kole barw tworząc najlepsze zestawienie. Drzewa rosnące wydawałoby się w niemożliwych miejscach… Pełna harmonia krajobrazu, która cieszy oko, a do której stworzenia człowiek przyłożył swoją rękę. Czytaj więcej
Archiwum Kategorii: Przyroda
Madeira – Flor do Oceano
Fotografia Paweł Uchorczak
Położona na Oceanie Atlantyckim wulkaniczna wyspa Madera nazywana jest przez Portugalczyków „Flor do Oceano” – czyli „kwiat Oceanu”. Niektórzy określają ją też zupełnie zasłużonym mianem „pływającego ogrodu Atlantyku” lub „ogrodem na wulkanie”. Ponad 60 proc. powierzchni rajskiej wyspy stanowi chroniony Park Narodowy. Kwiaty rosną wszędzie! Czytaj więcej
Baseny lawowe w Porto Moniz na Maderze
Ich widok zapiera dech w piersiach, a krystalicznie czyta woda zachęca do kąpieli. Patrząc na to naturalne piękno zupełnie nie dziwy dlaczego Maderę nazywano „La perola do mar”, czyli „morską perłą”. Roztaczający się przed oczami krajobraz jest dziki, fantazyjny, a głośne dźwięki fal Oceanu Atlantyckiego rozbijających się o wulkaniczne klify mają moc hipnozy. Czytaj więcej
Pico de Areeiro – zapierające dech w piersiach widoki Madery
fot. Joanna Ścibor
Szczyty gór oblane słońcem, białe kłęby puchatych chmur wędrujące po szczytach, wulkaniczne skały o fantazyjnych kształtach, feeria barw, soczysta zieleń traw, czerwone pola lawowe, piasek, żużel, delikatne żółcie i ciemne fiolety żmijowca wspaniałego. Wszystko to ze sobą jednocześnie i kontrastuje i współgra tworząc niepowtarzalne piękno. Madera zachwyca. Zwłaszcza podczas wschodów i zachodów słońca.
Czytaj więcej
„Ciechocińska Fabryka Soli. Powrót do źródeł” Film dokumentalny Teresy Kudyby na 200-lecie rozpoczęcia budowy saliny
Ciechocinek jest najsławniejszym uzdrowiskiem w Polsce ze względu na monumentalne, współcześnie największe na świecie tężnie oraz unikatową, czynną warzelnię soli. Utrwalona marka „Uzdrowisko Ciechocinek” przyćmiła genezę powstania i rozwoju ciechocińskiej saliny. Z okazji obchodów 200-lecia rozpoczęcia budowy Ciechocińskiej Fabryki Soli, czyli zespołu technologicznego – począwszy od źródeł, poprzez rurociągi, tężnie, rezerwuary i obiekty warzelni – należy opowiedzieć o Słońsku (wzmiankowany w 1041) –wiślanym grodzie Castrum Zlonense, dawnej kasztelanii. Czytaj więcej
Posto Florestal Fanal – najstarszy las wawrzynowy na Maderze
Teraz, gdy od 11 października 2023 r. zachodnia część rajskiej Madery płonie, każdy kto tam był z trwogą w sercu myśli o unikatowym Lesie Fanal (Posto Florestal Fanal). Czy uda się ochronić światowe dziedzictwo UNESCO? Czy lasy laurowe przetrwają? Czy zostaną już tylko wspomnieniem na pięknych fotografiach? Jak niewiele trzeba, aby to co cenne zniknęło na zawsze… Tych niepokojących myśli nawet nie koi informacja, że maderskie służby ujęły podpalacza… Czytaj więcej
Monte – wyjątkowe przedmieścia stolicy Madery
Spacer po fantazyjnie zakomponowanych alejkach ogrodu tropikalnego na wzgórzu Monte to przeżycie, odczuwane wieloma zmysłami. Bujna, egzotyczna roślinność, unikalna architektura parkowa i orientalna sztuka kontrastują z szeroką gamą kolorów maderskich kwiatów, dla których scenerię tworzy malownicza zatoka Funchal. Można podziwiać z góry, gdy wybierze się wjazd na Monte kolejką liniową. Ale Monte oferuje znacznie więcej, w tym ekscytującą przejażdżkę wiklinowymi saniami po asfalcie wśród współczesnych samochodów. Czytaj więcej
Ogród botaniczny w Funchal na Maderze
Jest oazą zieleni oraz rajem dla botaników i miłośników kwietnej wyspy, jaką niewątpliwie jest Madera. Można tu zobaczyć reprezentację roślinności wulkanicznej wyspy, w tym najciekawsze gatunki edemiczne, a także słynny dywan kwietny zlokalizowany obok kolekcji spektakularnych kaktusów. Ozdobą ogrodu są rajskie ptaki, czyli sterlicje reginae, przywiezione na wyspę w 1778 r. z południowej Afryki. Czytaj więcej
Plantacje bananów na Maderze
Banan jest jednym z najbardziej znanych owoców wyspy. Jest aromatyczny, słodki, soczysty, zielony i mały. W kuchni maderskiej banany są tak popularne jak u nas ziemniaki. Plantacje obsadzone bananowcami lub przydomowe uprawy są popularnymi widokami na zdjęciach z Madery. W Madalena do Mar znajduje się Rota da Banana, czyli specjalny szlak bananowy, którym przewodnicy turystyczni prowadzą zwiedzających betonowymi ścieżkami i schodkami poprzez prywatne plantacje bananowe. Zwiedzanie takich plantacji jest prawdziwą atrakcją wyspy. Czytaj więcej
Wyniosły klif Cabo Girão na Maderze
I choć sam w sobie jest majestatycznie piękną, stromą górą, która niemal pionowo wyrasta z Oceanu Atlantyckiego, to dodatkową atrakcją jest otwarty w 2012 r. taras widokowy tzw. Skywalk ze szklaną podłogą. Jest to przeszklona platforma widokowa, podobnie jak ta na klifie w Wielkim Kanionie w USA, wykonana z przeźroczystego szkła, aby można było spojrzeć w dół i pod stopami zobaczyć wzburzone fale Atlantyku rozbijające się o przybrzeżne skały. Czytaj więcej
Pieprz – przyprawa, która miała wpływ na bieg dziejów świata
Pieprz, czyli pochodzący z Indii suszony owoc tropikalnego pnącza Piper nigrum L., jest najbardziej znaną przyprawą na świecie. W V w. p.n.e. w Grecji pieprz był używany jako odtrutka na trucizny. W starożytnym Rzymie używano go również w celach kulinarnych. Był tak cenny, że w 408 r. n.e. wizygocki król Alaryk wziął 3000 funtów (1360 kilograma) pieprzu jako zapłatę okupu od Rzymian w zamian za nie atakowanie Rzymu. Kontrolowanie handlu pieprzem było źródłem potęgi Wenecji. To jednak nie wszystko. W średniowiecznej Europie za funt (453 grama) pieprzu można było wyzwolić chłopa pańszczyźnianego. W Anglii czarnym pieprzem można było opłacić czynsz tzw. czynsz pieprzony (peppercorn rent). Pieprz, obok gałki muszkatołowej i goździków był przyprawą, na którą wzmożony popyt doprowadził do epoki wielki odkryć geograficznych i potęgi Portugalii. Aż do XX w. leczono nim hemoroidy, migrenę, febrę i rzeżączkę. Czytaj więcej
Teresa Kudyba: ocalić annogórskie aleje
Do Świętej Anny prowadzi kilka urokliwych dróg obsadzonych czereśniami, lipami, klonami, jaworami. Są one tak stare, że dziś już nie wiemy lub nie pamiętamy, kto i kiedy je posadził dla potomnych, czyli dla nas. Ale tradycje lokalne, rodzinne przekazy, pamięć i szacunek do dziedzictwa nakazują o te aleje dbać tak starannie, aby przetrwały. Niektóre drzewa wiodące pielgrzymów do Świętej Anny rosną już ponad sto lat. Aleje zostały przed wiekami tak świetnie wpisane w krajobraz wokół Góry Chełmskiej, że nie sposób się pomylić, nawet współcześnie można byłoby zrezygnować z niezbędnych młodemu pokoleniu GPS-ów. Stare drzewa doprowadzą do celu nieomylnie. Czytaj więcej
Kwiaty Maryi: dziewanna – królowa ziół
Dziewanna jest królową – matką ziół oraz berłem królowej niebios. Kojarzy się ze słońcem, ogniem i miodem. W jej nazwie przetrwała stara wiedza o potężnej bogini Słowian – Dziewannie, czyli tej, która dawała, nagradzała, zmieniała pory roku i uzdrawiała. W roślinie drzemią też wielkie moce – potrafi leczyć, a jej nasiona zachowują zdolność do kiełkowania przez ponad sto lat. Mimo super mocy i królewskiej godności, dziewanna błyszczy żółtym blaskiem na jałowych, piaszczystych glebach przypominając ludziom, że prawdziwa wielkość pochodzi z wnętrza. Mądrość ludowa to odpowiednio zinterpretowała formułując powiedzenie „gdzie rośnie dziewanna, tam bez posagu panna”. Przez wielki dziewanna była muzą poetów i wielkich mistrzów pędzla. Jest też dziewanna najważniejszym kwiatem w bukiecie Maryi święconym 15 sierpnia w święto Matki Boskiej Zielnej. Czytaj więcej
Kwiaty Maryi: lilia – kwiat, w którym mieszkają tajemnice
Juliusz Słowacki wierzył, że płatki lilii tworzą kielich, w którym mieszkają tajemnice, a na samym dnie znajduje się dusza. W lilii zaklęta jest wizja narodzin człowieka dla świata z łona ziemi i nocy. Lilia jest jednym z najbardziej wieloznacznych kwiatowych symboli o dużym znaczeniu kulturowym i szeroko rozpowszechnionym motywem we wszystkich dziedzinach sztuk plastycznych. W świecie antycznym była symbolem światła. Dla chrześcijan kwiat ten jest symbolem czystości i niewinność. W innych kulturach, ze względu na swój falliczny słupek i zapach kojarzona jest z płodnością i miłością cielesną. Lilia była jednym z najpopularniejszych roślin ozdobnych starożytności. Ze względu na swój kształt przypominający kielich lub berło w Biznacjum symbolizowała pomyślność i władzę monarszą. Być może właśnie dlatego władcy Francji wybrali ją na swoje godło. Czytaj więcej
Kwiaty Maryi: konwalia – talizman szczęścia ukryty w pokorze
Majowe białe kwiatki przypominające kształtem dziecięce czapeczki ułożone stopniowo na łodyżce między błyszczącymi, zielonymi liśćmi są symbolem wiosny, talizmanem szczęścia i potocznie określa się je „drabiną do nieba”. Konwalia jest polską byliną rodzimą – endemitem i często w pierwszym skojarzeniu przywołuje w pamięci obrazy starszych pań sprzedających w wiaderkach związane sznurkiem gałązki tych zachwycających kwiatów. Konwalia znana też jest w starożytnej Grecji, gdzie w jednym z mitów Apollo kazał rosnąć konwalią, które chroniły stopy jego muz. U plemion germańskich była atrybutem bogini wiosny Ostary (Eostrae) i podczas rytuałów wiosennych kwiaty konwalii wrzucano do ogniska. Słowianie używali konwalii w rytuałach miłosnych – suszony bukiecik chronił przed staropanieństwem, a intensywny zapach odpędzał złe moce i przyciągał powodzenie. Wierzono bowiem, że białe kwiatki o kształcie dzwoneczka mają ogromną moc przywoływania dobra. Czytaj więcej