Teresa Kudyba: ocalić annogórskie aleje

Do Świętej Anny prowadzi kilka urokliwych dróg obsadzonych czereśniami, lipami, klonami, jaworami. Są one tak stare, że dziś już nie wiemy lub nie pamiętamy, kto i kiedy je posadził dla potomnych, czyli dla nas. Ale tradycje lokalne, rodzinne przekazy, pamięć i szacunek do dziedzictwa nakazują o te aleje dbać tak starannie, aby przetrwały. Niektóre drzewa wiodące pielgrzymów do Świętej Anny rosną już ponad sto lat. Aleje zostały przed wiekami tak świetnie wpisane w krajobraz wokół Góry Chełmskiej, że nie sposób się pomylić, nawet współcześnie można byłoby zrezygnować z niezbędnych młodemu pokoleniu GPS-ów. Stare drzewa doprowadzą do celu nieomylnie.  Czytaj więcej

Platany klonolistne w Komornie – pierwsze nasadzenia w parku Eduarda Tillgnera

Są ogromne i robią wrażenie. Platany klonolistne z Komorna mają 160 lat, 494 i 412 cm w obwodzie i ok. 25 m wysokości. Od 2005 r. są pomnikami przyrody. Rosną w niewielkiej odległości od dworu w Komornie, który wraz z XVIII – wiecznym założeniem parkowym jest jedyną atrakcją niewielkiego Komorna. Klasycystyczny dwór wzniesiono ok. 1760 r. w miejscu wcześniejszej budowli, która doszczętnie spłonęła. Położenie miejscowości w sąsiedztwie twierdzy kozielskiej zadecydowało o losach dworu i folwarku. To tutaj stacjonowały wojska austriackie i pruskie oblegające Koźle. Dwór w Komornie stanowił też główną siedzibę generałów bawarskich w czasie wojen napoleońskich. Czytaj więcej

Dąb szypułkowy „Klara” w Wielopolu – świadek rodzinnych tragedii i wielkich miłości

W niewielkiej odległości od Popielowskiej Kolonii, w dębowym lesie łęgowym między Wielopolem a Kolonią Popielowską, pamiętającym jeszcze puszcze odrzańskie, znajduje się wiekowy „dąb Klara”. Został nazwany imieniem córki bogatego hrabiego – Klary, która uciekając przed wrogami pod drzewem znalazła upragniony spokój. Miejsce, w którym zginęła dziewczyna jeszcze na początku XX w. okoliczni mieszkańcy nazywali „Spokojem Klary”. Czytaj więcej

Sosna wejmutka z Pokoju – najgrubsza w Polsce miss foto

Odznacza się malowniczym pokrojem z wyrastającymi dookoła masywnymi korzeniami. Jest wyjątkowo urodziwa i należy do najczęściej fotografowanych drzew w województwie opolskim. Sosna wejmutka (Pinus strobus L.) z Pokoju est najgrubszą jedniopniową przedstawicielką tego gatunku w Polsce. Sławne drzewo rośnie w centralnej części zabytkowego parku w Pokoju na terenie leśnictwa Winna Góra, w odległości ok. 1,3 km od centrum wsi i dawnego pałacu von Württembergów, po którym pozostał jedynie zieleniec, i 50 m od głównej alei w kierunku wschodnim. Jest to potężne drzewo o nisko osadzonej koronie i łukowato wygiętych ku górze konarach. Ma 530 cm w obwodzie pierśnicy pnia i ok. 33 m wysokości. Od 2005 r. ma status pomnika przyrody. Czytaj więcej

Orzech czarny w Rogalicach – najgrubszy okaz w Polsce

Rogalice to niewielka miejscowość w gminie Lubsza (powiat brzeski), położona na Równinie Oleśnickiej, na skraju Lasu Lubszańskiego stanowiącego część Stobrawskiego Parku Krajobrazowego. Atrakcją wsi był niegdyś zabytkowy park usytuowany przy byłym nadleśnictwie, z końca XIX w., w którym rosły dwa pomniki przyrody: dąb szypułkowy oraz rzadki okaz orzecha czarnego, który jest prawdziwą wizytówką miejscowości. Historyczne drzewo rośnie ok. 100 m na północ od skrzyżowania ulic w centrum wsi, na skraju dawnego parku, przy wielorodzinnym budynku mieszkalnym. Zdaje się, że mieszkańcy Rogalic nie bardzo mają świadomości wartości ich drzewa… Czytaj więcej

Klon polny koło Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego

W miejscu, gdzie obecnie znajduje się gmach Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego stał Zamek Piastowski, którego pozostałości ostatecznie wyburzono w  1928 r. – pozostawiając jedynie wieżę. W 1931 r. rozpoczęto budowę nowego biurowca według projektu architekta Friedricha Lehmanna, który ukończono w 1934 r. Być może klon polny posadzono wówczas przed nowym gmachem urzędu?  Piękny okaz ma ok. 100 lat i ponad 280 cm w obwodzie. Od 2000 r. jest pomnikiem przyrody. Czytaj więcej

Dąb „Cysters” w Rudach

Dąb szypułkowy „Cysters” jest jednym z najpiękniejszych starych drzew na historycznym Górnym Śląsku. Rośnie przy alejce w parku angielskim otaczającym zespół klasztorno-pałacowy dawnego Opactwa Cysterskiego w Rudach, tuż za prezbiterium odrestaurowanego Sanktuarium Matki Boskiej Pokornej. Staruszek ma 730 cm w obwodzie i osiąga wysokość 31 m. Ma ok. 450 lat i jest ostatnim strażnikiem opactwa cystersów, którym zawdzięcza swoją nazwę nadaną przez leśników z Nadleśnictwa Rudy Raciborskie. To majestatyczne drzewo podziwiał m.in. król Polski Jan III Sobieski, który 23 sierpnia 1683 r. spędził noc w klasztorze podczas marszu z odsieczą oblężonemu przez muzułmanów Wiedniowi. Urodę i majestatyczność rudzkiego drzewa docenili już niemieccy przyrodnicy na początku XX w. Czytaj więcej

Sosna z Olesna – święte drzewo w ołtarzu słynnej „Róży Olesna”

W dawnych czasach ludzie doceniali stare drzewa a szczególnie potężne okazy uważali za święte. Miłość do lasów i borów przejawiała się w codziennym życiu, pieśniach i podaniach. Słowianie wierzyli, że gaje jako miejsca święte dysponowały uzdrawiającymi siłami, które dawały i przywracały życie. W województwie opolskim nie brakuje tzw. świętych drzew. Dobrym przykładem jest sosna w drewnianym barokowym kościele pw. św. Anny – słynnej „róży Olesna”. Według legendy świątynię zbudowano wokół cudownej sosny, której obcięto wierzchołek i konary, a pień do dzisiaj podtrzymuje ołtarz główny. U góry drzewa umieszczono białą owalną tabliczkę z napisem: “Czcigodna stara sosna, pod którą jedna panienka za wstawiennictwem Anny Świętej od śmierci uratowana była. Lipiec 1444”. Czytaj więcej

Wiąz szypułkowy – strażnik mostu „Groszowego” w Opolu

Wiąz szypułkowy (Ulmus leavis) rośnie w Opolu, na rogu ul. W.A. Mozarta i F. Żwirki i S. Wigury, przed wejściem na „Most Groszowy” nieopodal zabytkowej smażalni naleśników „Grabówka”. Ma 112 lat, ponad 395 cm w obwodzie i ok. 25 m wysokości. Od 2001 r. ma status pomnika przyrody. Drzewo posadzono jesienią 1903 r. z okazji otwarcia mostu „Groszowego” przez Kanał Młynówka – najcenniejszego tego typu zabytku techniki w Opolu. Czytaj więcej

Platany klonolistne przy placu Wolności w Opolu – relikty Rejencji Opolskiej

Platany klonolistne (Platanus x hispanica „Acerifolia) rosną na górnym tarasie skweru przy placu Wolności, w centrum miasta naprzeciwko wejścia do Urzędu Miasta Opola. Są to imponujące drzewa z rozłożystą koroną, o oryginalnej korze, łuszczącej się dużymi płatami. Od 2001 r. mają status pomników przyrody.

Grubsze drzewo o obwodzie ok. 758 cm posadzono najpewniej w połowie XIX w. Prawdopodobnie nasadzenie należy wiązać z budową gmachu Rejencji Opolskiej. Wzniesiono go w latach 1830-1833 według projektu architekta Fryderyka Karola Schinkla (1781-1841). Utworzony przed gmachem plac nazwano Regierungsplatz (plac Rejencyjny, ob. Plac Wolności). Czytaj więcej

„Dąb Piastowski” na wyspie Bolko w Opolu

Dąb szypułkowy (Quercus robur) ze względu na okazałe rozmiary jakie osiąga, sprawia majestatyczne wrażenie i dlatego odgrywa istotną rolę w symbolice i dawniej w kultach religijnych. Jest symbolem długowieczności, dostojeństwa i siły. Od wieków dęby uznawane były za święte drzewa. Dla pogan dąb był drzewem, którego rozłożysta korona wspierała niebo, a korzenie – podporę piekieł. Pokrój tego wyjątkowego drzewa symbolizował podział świata na część duchową (korona), część śmiertelników (pień) i część magiczną (korzenie). Czytaj więcej

Aleje czereśniowe w okolicy Góry Św. Anny – charakterystyczny element krajobrazu

Najstarsze drzewa mają ok. 90 lat. I choć nie są prawnie chronione, to są charakterystycznym elementem krajobrazu Góry Św. Anny i znakiem rozpoznawczym okolicy. Łączą harmonijnie krajobraz kulturowy, stworzony przez człowieka z krajobrazem stworzonym przez naturę. Aleje czereśniowe przy drogach w okolicy Góry Św. Anny wyglądają szczególnie atrakcyjnie wiosną, gdy kwitną. Pełnią też szereg funkcji przyrodniczych – moderują klimat wpływając na skład powietrza, temperaturę i opady atmosferyczne, a także podnoszą jakość gleby, co jest istotne zwłaszcza dla sąsiadujących z nimi pól uprawnych. Są też domem dla pachnicy dębowej, owada, który w Polsce znajduje się pod ścisłą ochroną gatunkową i w myśl Dyrektywy Siedliskowej UE jest uznawany za gatunek szczególnie ważny. Czytaj więcej

Ogród dendrologiczny w Lipnie

Arboretum w Lipnie, to absolutne you must see w województwie opolskim! Jest dostępny bezpłatnie. Magiczny, uwodzący tysiącem kolorów Ogród Dendrologiczny jest „domem” dla wielu unikatowych drzew, które przyjeżdżają oglądać miłośnicy botaniki z kraju i ze świata. Bo to przecież w Lipnie rośnie słynny żywotnik olbrzymi, czy tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera) należące do najstarszych i największych w Polsce. Hrabia Jan Nepomucen Karol von Praschma (1756-1822) sprowadził je z Ameryki Północnej do swojego ogrodu botanicznego ponad 200 lat temu. Wówczas rośliny te były bardzo rzadkie i kosztowne. Czytaj więcej

Dąb szypułkowy w Prudniku – List z 1915 r. znaleziony w dziupli

W granicach Lasu Prudnickiego (nazwa części Gór Opawskich pochodząca od lasu porastającego w tej części gór, który w przeszłości był własnością Prudnika), przy drodze na tzw. stary klasztorek, u zbocza Kaplicznej Góry rosną dwa sędziwe dęby szypułkowe i lipa drobnolistna. Są to tzw. święte drzewa. Podobno obrazek maryjny wisiał na starym dębie już przed atu laty. Drzewo to zwracało uwagę niezwykłymi konarami i dlatego podczas I wojny światowej zostało wybrane do spełnienia niecodziennej misji. Odkryto ją w 1994 r., kiedy to drzewo poddano pracom konserwatorskim. Czytaj więcej