Wizyta pisankarki Heleny Wojtasik w Olszowej

Proces transmisji tradycji przebiega harmonijnie. Uczniowie potrafią robić wydmuszki, wydrapywać misterne wzory na jajku nożykiem i ćwiczą cierpliwość. Na ostatnich zajęciach w maju  uczniów Mistrzyni Tradycji odwiedziła znana pisankarka, prezes Opolskiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych, pani Helena Wojtasik. Czytaj więcej

W Ujeździe zainaugurowano projekt badawczy poświęcony tradycji kwietnych dywanów

W środę, 28 maja 2022 r. w Miejsko-Gminnym Ośrodku Działalności Kulturalnej w Ujeździe zainaugurowano projekt badawczy pt. „Tradycja dywanów kwietnych na Opolszczyźnie – identyfikacja, plan ochrony oraz wzmacnianie tradycji”, dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kultura ludowa i tradycyjna”. Na zwołanej konferencji prasowej, burmistrz Ujazdu, pan Hubert Ibrom przedstawił założenia realizowanego przez dwa lata projektu badawczego Czytaj więcej

Mieszkańcy wspólnie z badaczami wypracują narzędzia do badań etnograficznych tradycji kwietnych dywanów na Opolszczyźnie

Profesor Katarzyna Smyk, badaczka, Przewodnicząca Rady ds. Dziedzictwa Niematerialnego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego spotkała się we wtorek, 17 maja 2022 r. z mieszkańcami Olszowej, Zalesia Śląskiego, Zimnej Wódki i Klucza, aby wspólnie wypracować narzędzia do badań etnograficznych oraz identyfikacji realnych zagrożeń dla tradycji układania dywanów kwietnych układanych na procesje Bożego Ciała w czterech miejscowościach pod Górą Świętej Anny. Narzędzia te, arkusze obserwacji, pani Profesor omówi następnie z zespołem badaczy, którzy podczas Bożego Ciała będą rozmawiać z depozytariuszami. Czytaj więcej

Wzór dziecka na kroszonce mistrza, czyli o tym jak ważna jest edukacja

Mistrzyni kroszonkarstwa Grażyna Fila z Dębia (gm. Chrząstowice) pochwaliła się w mediach społecznościowych nową kroszonką we wzór kwietny, który narysowała jej 10-letnia Klaudia z Opola. Praca kroszonkarki robi wrażenie i przyciąga wzrok. Czytaj więcej

Teresa Kudyba – Kroszonka & Pisanka, czyli opolskie jaja

„Opolska Kroszonka” stała się w ostatnich latach tak silną marką, że jej wpisanie na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości prowadzoną w oparciu o konwencję UNESCO nie powinno być problemem. Wniosek w imieniu państwa Polskiego składa Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ale aby ten wniosek powstał, to w regionie i kraju trzeba o to zadbać. Ktoś z urzędu czy ktoś ze środowiska twórców? Oto jest wyzwanie… Czytaj więcej

Maibaum

Specyficznym rodzajem chodzenia z gaikiem, jest kultywowany do dziś w okolicach Strzelec Opolskich tzw. Maibaum, czyli zwyczaj stawiania na koniec kwietnia lub 1 maja (lub w pierwszą niedzielę maja) na placu wiejskim maja, czyli drzewka świerkowego (sosna, jodła) przybranego wstążkami. W Kadłubie (gm. Strzelce Opolskie) panowie przystroili i postawili „moika” w sobotę 30 kwietnia. Co prawda nie było imprezy, ale  drzewko majowe ” moik” (jak go nazywają miejscowi) jest imponujące. Czytaj więcej

Lista uczniów przyjętych na warsztaty kroszonkarskie do Teresy Soboty

Z przyjemnością informujemy, że zakończyliśmy nabór uczniów na warsztaty kroszonkarskie Mistrza Tradycji – twórczyni ludowej Teresy Soboty z Olszowej. Zakładaliśmy szkolenie pięciu osób, jednak decyzją pani Teresy na zajęcia przyjmujemy siedem osób. Czytaj więcej

Ostatnie wolne miejsca na warsztaty kroszonkarskie Teresy Soboty!

To ostatni moment, aby zapisać się na warsztaty kroszonkarskie do Mistrza Tradycji – Teresy Soboty z Olszowej (gmina Ujazd). Nabór uczniów trwa do soboty 30 kwietnia br. włącznie! Warsztaty będą trwały od maja do 15 grudnia 2022 roku. Zajęcia będą odbywały się w soboty (od godz. 10.00) w domu pani Teresy Soboty przy ul. Wiejskiej 13 w Olszowej. Na ostatnich zajęciach w dniu 15 grudnia 2022 r. planowana jest konferencja prasowa i pokaz prac uczniów. Regulamin rekrutacji znajduje się tutaj Czytaj więcej

25 kwietnia – zapomniana obrzędowość w dniu św. Marka

Dnia 25 kwietnia obchodzimy dzień św. Marka, apostoła i ewangelisty umęczonego ok. 68 r. Dzień ten jeszcze po 1945 r. był uroczyście obchodzony na historycznym Górnym Śląsku. Istniało przekonanie, że w tym dniu nie wolno pracować w polu, gdyż wierzono, że „św. Marek może wszystko zniszczyć”. Czytaj więcej

Wielkanocne procesje konne

Wielkanocne procesje konne są – jako zwyczaj o charakterze agrarnym – dziękczynno-błagalnymi objazdami pól przez rolników. W trakcie procesji gospodarze modlą się o dobre urodzaje, pogodę oraz ochronę plonów. Jest to jeden z elementów grupy zwyczajów, który roboczo nazywamy błogosławieństwem pól. Czytaj więcej

Poniedziałek Wielkanocny – dyngus, śmigus

Jest to jeden z najstarszych i najbardziej popularnych zwyczajów kultywowanych na Śląsku. Zygmunt Gloger sugeruje, że geneza tego zwyczaju musi być bardzo stara, bo znany był zarówno u Słowian, jak i ludów aryjskich w Azji. Wiązał się z obrzędowością związaną ze świętowaniem nadejścia wiosny i świętem agrarnym. Obrzędowe oblewanie czy rozpryskiwanie wody miało za zadanie zakląć wodę, aby służyła ludziom w ich pracy na roli. Kościół, nie mogąc zwalczyć tego zwyczaju, nadał mu nowe znaczenie i związał z najważniejszym świętem roku kalendarzowego i przypisał do drugiego dnia Wielkiej Nocy narzucając mu niemiecką nazwę (w niektórych rejonach przetrwała polska nazwa: lejka, oblewanki, polewanki). Czytaj więcej

Wielkanoc

Wielkanoc jest najstarszym i najważniejszym świętem w tradycji chrześcijańskiej oraz obrzędowości okresu wiosennego. Prasłowianie obchodzi je jako święto zwycięskiej wiosny, ale i święto zmarłych, dlatego wiążą się z nim liczne obrzędy, pozostałe jako refleks dawnych praktyk magicznych. Czytaj więcej

Wielka Sobota – święcenie ognia, wody i potraw

Do naszych czasów przetrwało kilka obrzędów wielkosobotnich. Jednym z nich, jest święcenie ognia, wody i potraw przygotowywanych do spożycia podczas świąt Wielkanocnych. Zwyczaje te, a zwłaszcza kult wody i ognia mają podłoże słowiańskie i przetrwały do naszych czasów dzięki temu, że Kościół (nie mogąc ich zwalczyć) usankcjonował je i włączył do rytualnych obrzędów wielkanocnych. Czytaj więcej

Straże grobowe

Straże grobowe są reliktem dawnych widowisk pasyjnych, które niegdyś odbywały się w świątyniach. Mężczyźni w mundurach strażackich, wojskowych lub innych organizacji paramilitarnych, pełnią na zmianę wartę przy grobie Chrystusa od Wielkiego Piątku po południu do rezurekcji w Wielkanoc. Straże te zwane są najczęściej turkami,  grobowcami, krzyżakami, kosynierami, Gwardią Narodową lub strażakami. Czytaj więcej

Wielki Piątek – bogaty w obrzędy i zwyczaje ludowe

W całym cyklu świąt wielkanocnych Wielki Piątek zawsze był dniem najbogatszym w obrzędy i zwyczaje ludowe. Te starodawne wielkopiątkowe praktyki są również przykładem wielowiekowej adaptacji pogańskich obrzędów na użytek praktyki kościelnej. W tym dniu stawiano horoskopy pogodowe. I tak oto, grzmot lub deszcz w Wielki Piątek oznaczał urodzaj, deszcz zapewniał rok suchy, i na odwrót – pogoda wróżyła mokry rok. Dobry urodzaj zwiastowała ponadto poranna rosa na szybach lub na drzwiach. Mróz w nocy wróżył dobre sianokosy, mróz w dzień – obfity zbiór fasoli, a wycie psów – bogate roje pszczelne. Do dziś pozostały nam przysłowia i przepowiednie: „W Wielki Piątek, dobry siewu początek”, „Kiedy w Wielki Piątek rosa, to nasiej gospodarzu dużo prosa. A jeżeli w Wielki Piątek mróz, to proso na górę włóż”, „Jak w Wielki Piątek pada, to będzie suchy rok” i „W Wielki Piątek zrób początek, a w sobotę kończ robotę”. Czytaj więcej