Zwyczaj ozdabiania jajka, będącego w wielu kulturach symbolem odradzającego się życia, znany jest od dawna z Chin, Persji czy Egiptu. Zdobienie jaj praktykowano we wszystkich znanych cywilizacjach. Jajko od niepamiętnych czasów symbolizowało początek życia. Motyw ten jest powszechnie obecny w znanych naukowcom mitach kosmologicznych. Najstarsze pisanki pochodzą z terenów sumeryjskiej Mezopotamii. W starożytnym Egipcie jajko było oznaką boga słońca Pta. W starożytnej Grecji jajko było atrybutem Afrodyty. Indyjska filozofia wyjaśnia, iż jako Bramhenda zawiera w sobie zaród wszelkiego stworzenia, które wyszło z nicestwa. Jajka malowano w cesarstwie rzymskim, o czym pisali m.in. Owidiusz, Pliniusz Młodszy i Juwenalis. Zwyczaj zdobienia jaj znany był również wśród plemion germańskich i według ich mitologii jaja znosił zając – zwierzę poświęcone bogini Osterze. Zwyczaj zdobienia jaj był także praktykowany przez Słowian. Najstarsze znalezione w Polsce pisanki pochodzą z X wieku, wykopano je podczas archeologicznych prowadzonych na Ostrówku w Opolu. Czytaj więcej
Archiwum Tagu: tradycja
Boreckie krzyżoki z bramą wielkanocną na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego!
Ten unikatowy na Opolszczyźnie zwyczaj został wpisany na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Kolejnym krokiem będą starania o wpis zwyczaju na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości, Czytaj więcej
Wodzenie niedźwiedzia w Opolu-Bierkowicach
Zwyczaj wodzenia niedźwiedzia ma długą tradycję. Prawdopodobnie jego genezy należy szukać w słowiańskiej kulturze duchowej i wierzeniach. W Opolu, w nowych granicach administracyjnych od 2017 r.) zwyczaj ten kultywowany jest w 14 dzielnicach miasta. Najczęściej depozytariuszami tej tradycji są jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej. W sobotę 26 stycznia „niedźwiedzia” wodzono w Opolu-Bierkowicach.
Święto Przemienienia Pańskiego
Przemienienie Pańskie, czyli Transfiguracja jest jednym z ważniejszych świąt obchodzonych przez katolików. Na Wschodzie znane było już w VI w. i rangą dorównywało katolickiej Uroczystości Chrystusa Króla. W Kościele zachodnim wprowadził je papież Kalikst III, jako podziękowanie Bogu za odniesione zwycięstwo chrześcijan pod Belgradem 6 sierpnia 1456 r. Czytaj więcej
Dzień św. Jerzego – zapomniana tradycja śląska
Zwyczaj ludowy upamiętniający śmierć św. Jerzego (został ścięty 23 kwietnia 303 r. w pod murami miejskimi Nikomedii) praktykowany był jeszcze na początku XX w. przez ludność na Śląsku. Dziś już zupełnie zanikł. A szkoda, bo dziedzictwo niematerialne stanowi ważną część naszej tożsamości. Czytaj więcej
Wielkanocna procesja konna w Pietrowicach Wielkich
Wielkanoc jest najważniejszym świętem w tradycji chrześcijańskiej oraz obrzędowości okresu wiosennego. Święta Wielkiej Nocy, podobnie jak Boże Narodzenie, obfitują w bogactwo zwyczajów ludowych, z których obecnie już tylko część wykazuje żywotność. Czytaj więcej
Wielki Tydzień
W liturgii kościelnej Wielki Tydzień nazywa się też Tygodniem Męki Pańskiej. W tradycji ludowej każdy dzień Wielkiego Tygodnia miał swoje znaczenie, swą własną obrzędowość i przesądy, które współcześnie prawie nie są już spotykane. Poniedziałek, wtorek i środa Wielkiego Tygodnia są dniami w sposób szczególny poświęconymi pojednaniu. Czytaj więcej
Zwiastowanie Najświętszej Maryi Panny – Dzień Świętości Życia
Przypadające na dzień 25 marca święto Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny ustanowione zostało w V w. Do czasów średniowiecza znajdowało się (również pod nazwą Wcielenie Boga) na początku kalendarza liturgicznego i rozpoczynało rok liturgiczny. Czytaj więcej
Półpoście – dzień garnkotłuka
W VII w. wyznaczono środę popielcową jako pierwszy dzień liturgii Wielkiego Postu – czasu zadumy, umartwiania się i miłosiernych uczynków, który ma przybliżyć wiernych do godnego uczestnictwa w święcie Zmartwychwstania Pańskiego. W dawnej Polsce katolicy bardzo gorliwie wypełniali naukę Kościoła. Czytaj więcej
Dzień świętego Walentego
14 lutego obchodzimy dzień św. Walentego. Od niedawna „Walentynki” przyjęły się w Polsce pod postacią bardzo skomercjalizowanego tzw. święta zakochanych, które z dawną tradycją, mocno zakorzenioną w obrzędach chrześcijańskich, nie ma nic wspólnego. Czytaj więcej
Tłusty czwartek
Tłusty czwartek rozpoczyna ostatni tydzień zapustów. Przez te ostatnie dni przed Wielkim Postem w polskiej tradycji od wieków starano się napić i najeść do syta, wytańczyć i wybawić. W dawnej Polsce dzień ten upływał głównie na jedzeniu i piciu zapustnych potraw. Czytaj więcej
Dzień świętej Agaty
Dnia 5 lutego wspominamy św. Agatę, żyjącą w III wieku rzymiankę, męczennicę za wiarę katolicką, torturowaną i straconą ok. 351 r. poprzez spalenie. Kult świętej Agaty był bardzo żywy w dawnej Polsce. Jednym z największych czcicieli tej wyjątkowej świętej był Jan Kochanowski, który napisał na jej cześć specjalną wotywę. Czytaj więcej
Dzień świętego Błażeja
W dniu 3 lutego Kościół obchodzi pamiątkę męczeństwa św. Błażeja, lekarza i biskupa Sebesty pochodzącego z Cezarei Kapadockiej (Armenia), a prześladowanego za czasów cesarza Licyniusza w IV w. Czytaj więcej
Dzień Matki Boskiej Gromnicznej
W dniu 2 lutego obchodzimy święto kościelne zwane w polskiej tradycji świętem Matki Bożej Gromniczej lub Oczyszczeniem Najświętszej Marii Panny. Dzień ten kończy okres Bożego Narodzenia. Dawniej święto to było obchodzone bardzo uroczyście. Czytaj więcej
Dzień św. Mikołaja
Zwyczaj obdarowywania dzieci drobnymi prezentami 6 grudnia w dniu św. Mikołaja biskupa z Miry przyszedł na Śląsk z Zachodu w drugiej połowie XIX w. Czytaj więcej