Szkubki, szkubaczki, Federschleissen czyli szkubanie pierza na Śląsku Opolskim

Nazw na określenie zwyczaju szkubania pierza kultywowanego m.in. w podstrzeleckim Kadłubie, czy we wsiach na terenie gminy Chrząstowice jest sporo. W dobie ogromnych podwyżek cen gazu i energii, a także zielonej ideologii klimatycznej wraca moda na ciepłą, naturalną pierzynę z gęsiego puchu. Nic więc dziwnego, że tradycja darcia pierza wraca do łask. Pracy jest sporo, bo na pierzynę trzeba ok. 6 kg pierza, a na poduszkę ok. 2,5 kg puchu. Czytaj więcej

Opolszczyzna w awangardzie dziedzictwa niematerialnego w kraju!

Zaangażowanie opolskich twórców ludowych i depozytariuszy lokalnych tradycji i zwyczajów, którzy tak licznie znaleźli się na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego zostało docenione w kraju. Profesor Katarzyna Smyk, Przewodnicząca Rady ds. Dziedzictwa Niematerialnego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego w „Rozmowie dnia” w TVP3 Opole chwaliła województwo opolskie, które ma już osiem elementów dziedzictwa niematerialnego na Krajowej liście i jeden wpis na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Wszystkie powstały przy udziale opolskiego Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Czytaj więcej

Gabriela Puzik – dobry duch Kadłuba

Jest sołtysem wsi, inicjatorką  „Muzeum bez murów” i wielu projektów łączących pokolenia w Kadłubie. Prywatnie jest ciepłą, serdeczną, pełną energii i pomysłów kobietą, która zawsze bierze sprawy w swoje ręce. Potrafi też zmobilizować innych do działania – „kluczowa jest rozmowa” – tak twierdzi i powtarza powiedzenie swojego dziadka – wieloletniego sołtysa Boryczy, że: „sołtys dużo może, jak wieś pomoże”. Jest kobietą XXI wieku, dobrym duchem  Kadłuba. Czytaj więcej

Jako to z tym babskim combrem było?

Według jednej z hipotez, zwyczaj ten pochodzi z Krakowa, gdzie przekupki urządzały na Rynku zabawę z pijatyką i tańcami. Kobiety wybierały pośród siebie tzw. marszałkinię, organizowały pochód, na czele którego wleczono na powrozie bałwana słomianego (symbolizującego mężczyznę), zwanego combrem, na którego rzucały się podczas zabawy i rozrywały na kawałki. Ścigały również mężczyzn, którzy złapani musieli się wykupić datkami, a Ci przystojni – buziakami. Czytaj więcej

Jak karnawał, to wodzenie niedźwiedzia na Śląsku Opolskim!

Wodzenie niedźwiedzia (zwane berami) kultywowane jest obecnie w około stu miejscowościach na Śląsku Opolskim podczas karnawału. Dawniej był to obrzęd o znaczeniu magicznym, mającym zapewnić urodzaj w Nowym Roku. Dziś to raczej zabawne widowisko integrujące mieszkańców danej miejscowości, organizowane najczęściej przez lokalne Ochotnicze Straże Pożarne, Ludowe Zespoły Sportowe, czy Rady Sołeckie. W Dębiu w gminie Chrząstowice barwny korowód przebierańców przeszedł przez wieś 22 stycznia br. Każda gospodyni musiała zatańczyć z niedźwiedziem, a gospodarz poczęstować przebierańców wódką i zostawić datek. Czytaj więcej

Szaleństwa kobiet, czyli babski comber

Jak karnawał, to oczywiście szaleństwa kobiet, czyli babski comber. W sobotę 26 lutego br. Gminny Ośrodek Kultury w Dobrzeniu Wielkim organizuje I Wojewódzki Babski Comber. Fundacja Opolskie Dziouchy, w połowie lutego 2022 r. organizuje babski comber, podczas którego m.in. planowane jest powołanie do życia Towarzystwa Combrowego, które będzie stać na straży tego wyjątkowego zwyczaju wpisanego w 2020 r. na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także pełnić funkcję organizacji koordynującej wszelkie działania zmierzające do jego ochrony, centrum kontaktowego różnych grup depozytariuszy oraz ośrodka zbierającego relacje, zdjęcia, konkursy itp. na potrzeby mającego w przyszłości powstać archiwum społecznego. Czytaj więcej

Tradycja robienia krzyżyków z palmy wielkanocnej ma szansę trafić na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Gotowy wniosek na wpis tego oryginalnego zwyczaju do Narodowego Instytutu Dziedzictwa złożyła w grudniu 2021 r. w imieniu wspólnoty depozytariuszy pani Joanna Popów-Bogdoł, dyrektor Powiatowego Centrum Kultury w Strzelcach Opolskich. W 2022 r. wniosek trafi pod obrady Rady ds. Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Czytaj więcej

Mamy to! Dywany kwietne na liście UNESCO!

Podczas XVI sesji Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kultury obradującego w dniach 13-18 grudnia 2021 r. w Paryżu, w czwartek 16 grudnia po godz. 11.00 ogłoszono wpis tradycji układania dywanów kwietnych na procesje Bożego Ciała w Spycimierzu, Kluczu, Olszowej Zalesiu Śląskim i Zimniej Wódce na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości prowadzoną w oparciu o Konwencję UNESCO z 2003 r. W imieniu Polski, za ten wielki sukces naszego kraju dziękowali prof. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz pani Joanna Cicha-Kuczyńska, Radca Ministra ds. UNESCO, odpowiedzialna za przygotowanie wniosku. Czytaj więcej

Polskie sokolnictwo wpisane na listę UNESCO

Wpis sokolnictwa na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości prowadzoną w oparciu o Konwencję UNESCO z 2003 r. został we wtorek 14 grudnia 2021 r. rozszerzony o sześć państw: Polskę, Irlandię, Chorwację, Holandię, Kirgistan oraz  Słowację i obecnie obejmuje 24 państwa. Decyzję o rozszerzeniu wpisu podjął Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego podczas 16. sesji w Paryżu. To trzeci element polskiego dziedzictwa niematerialnego na liście UNESCO! Czytaj więcej

4 grudnia – św. Barbara

Św. Barbara (z łac. „cudzoziemka, obca” – obca wśród swoich) jest jedną z najbardziej czczonych świętych chrześcijańskich i patronką budowniczych, architektów oraz górników. Jest patronką dobrej śmierci i trudnej pracy. Jej wizerunki można spotkać w kościołach oraz w kopalniach – najstarsza rzeźba przedstawiająca postać świętej z 1689 r. znajduje się w kopalni soli w Wieliczce. Czytaj więcej

Wielki sukces Opolszczyzny! Tradycja układania dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała z pozytywną rekomendacją Komisji UNESCO !

W poniedziałek 15 listopada 2021 r. wniosek pt. „Tradycja dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała” otrzymał pozytywną rekomendację Komisji UNESCO do wpisu na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Czytaj więcej

Ozimina na polu w Olszowej już rośnie ukazując piękny kształt serca zwieńczonego krzyżem

Serca, krzyże i serca z krzyżami wysiane oziminą można już obserwować na polach w okolicy Strzelec Opolskich. W Olszowej, na polu pani Teresy Soboty pszenica zimowa już wyrosła ukazując piękny kształt serca zwieńczonego krzyżem. – „Chodzę co parę dni na pole i obserwuję te znaki. Pięknie rośnie. Może Bóg da dobry plon” – cieszy się pani Teresa Sobota z Olszowej. Czytaj więcej

Opolszczyzna zdominowała ogólnopolską IV Galę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w Nowym Sączu

We wtorek, 19 października 2021 r. w sali widowiskowej im. Lucjana Lipińskiego w Małopolskim Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu odbyła się uroczysta gala, podczas której pani Joanna Cicha-Kuczyńska radca i przedstawiciel Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Bartosz Skaldawski, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa wręczyli depozytariuszom oficjalne decyzje o wpisie zwyczajów na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W latach 2019-2021 na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wpisano aż 8 zwyczajów z województwa opolskiego. Nic dziwnego, że na gali opolskie po prostu rozbiło bank. Wszystkie wpisy powstały dzięki zaangażowaniu Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Opolu. Czytaj więcej

Praźnik, to wspomnienie o ojcowiźnie, o utraconym dziedzictwie. Rodziny Kresowian spotkały się na wspólnym nabożeństwie pod „krzyżem wołyńskim” w Skarbiszowicach

Takich symbolicznych krzyży przesiedleńców na Opolszczyźnie po 1946 r. było więcej. Stawiono je, aby symbolizowały utracony na Wołyniu dom, ojcowiznę. Większość z nich nie przetrwała w zbiorowej pamięci mieszkańców. Inaczej jest w Skarbiszowicach, gdzie od 1946 r. pielęgnowana jest tradycja organizowania nabożeństwa różańcowego pod „krzyżem wołyńskim”. „Ta pamięć jest częścią naszej tożsamości, a krzyż symbolem utraconej ojcowizny, utraconych członków rodzin, którzy stanęli do nierównej walki w obronie ojcowizny” – twierdzą uczestnicy Praźnika, którzy chcą wpisać ten zwyczaj na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Czytaj więcej

Procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce ma szansę trafić na listę UNESCO

O tej starej, pięknej i bardzo ulotnej tradycji wkrótce usłyszy cały świat, bo wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO, to szansa na promocję. To także docenienie wysiłku śląskich katolików, którzy od pokoleń kultywują tradycję – tradycję, która łączy, buduje wspólnotę i trwa mimo zmieniającego się świata. W 2020 r. tradycja została wpisana na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Idea wpisu wyszła z Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Opolu. Instytut pomógł również przy przypisaniu wniosku zarówno na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, prowadzoną w oparciu o Konwencję UNESCO 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Pod koniec marca 2020 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego złożyło wniosek pt. „Tradycja dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała” na listę informacyjną UNESCO. Ewentualny wpis zwyczaju na tę prestiżową listę nastąpi w grudniu 2021 r. Jeśli się uda, będzie to pierwszy wpis na listę UNESCO z województwa opolskiego! Czytaj więcej