Franciszka Koraszewska z Czoków (1868-1947) – wulkan energii, tytan pracy, filar „Gazety Opolskiej”

Fot. B. Gajdzik

Franciszka Koraszewska jest jedną z tych kobiet, które zasługują na swój pomnik w Opolu. Była odważna, pomysłowa i piekielnie pracowita. Obdarzona niezwykłą energią, silnym charakterem i odpornością na niedogodności materialne. Prowadziła walkę o „duszę ludu polskiego” na historycznym Górnym Śląsku i w niemieckim Opolu. Urzędnicy pruscy mówili o niej: „Die soll ja noch schlimmer als ihr Man sein” (Rzekomo jest ona jeszcze gorsza niż jej mąż). Dziś mija 74. rocznica śmierci tej wyjątkowej kobiety. Czytaj więcej

Śląskie pieśni powstańcze w Sali Sejmu Śląskiego w Katowicach

Kilka utworów z płyty „Nadstawcie ucha, kochani ludkowie” wydanej przez Fundację „Dla Dziedzictwa” zabrzmiało 22 czerwca br. w Sali Sejmu Śląskiego w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach. Występ Grzegorza Płonki z zespołem zwieńczył uroczyste spotkanie w ramach obchodów 100. rocznicy wybuchu III powstania śląskiego. Czytaj więcej

Klasztor w Panewnikach część 1

Pierwszą siedzibą franciszkanów przybyłych w 1902 roku do Panewnik był dom odkupiony od mikołowskiego kupca Nieradzika, położony przy obecnej ulicy Panewnickiej. Ojcowie Kamil Bolczyk i Wilhelm Rogosz urządzili w swej siedzibie furtę, refektarz i kaplicę, w której znalazł się przywieziony z Kochłowic ołtarz. Pojawienie się franciszkanów we wsi związane było z planem budowy przy granicy z Ligotą kompleksu klasztornego. Miał on zapewniać duchową opiekę okolicznym mieszkańcom i turystom odwiedzającym te tereny oraz – jak głosi jedna z teorii – odciągać ludność śląską od pielgrzymowania do Częstochowy czy do Krakowa. Czytaj więcej

Buk „Anton” – jedno z najbardziej znanych drzew w Katowicach

Ważną historyczną atrakcją górnośląskiej metropolii jest katowicka kolonia „Giszowiec”. Kolonię wybudowano w latach 1907-1910 dla robotników i urzędników rozwijających się zakładów koncernu  Georg von Giesches Erben. Jej centralną częścią jest Plac pod Lipami, na terenie którego posadzono w 1907 roku buk zwyczajny (Fagus sylvatica L.), który z biegiem lat stał się jednym z najbardziej znanych drzew w Katowicach. Plac po Lipami jest do dziś ulubionym miejscem spotkań  mieszkańców Giszowca, a stojący na nim buk wpisał się w koloryt kolonii i w serca lokalnej ludności. Czytaj więcej

Grzegorz Płonka o nowym życiu starych, ludowych pieśni – Radio Katowice

Zachęcamy do wysłuchania wywiadu ( emitowany 8 maja 2021 r.) z artystą Grzegorzem Płonką (z lewej) w Radio Katowice m.in. na temat II wydania naszej płyty CD „Nadstawcie ucha, kochani ludkowie”. Grzegorz Płonka opowiedział dlaczego powstały remiksy 4 utworów z I wydania płyty i podziękował naszemu sponsorowi strategicznemu firmie GAZ-SYSTEM S.A. Czytaj więcej

Maria Göppert-Mayer – noblistka z Katowic

Maria Göppert-Mayer (1906-1972), to laureatka Nagrody Nobla z fizyki za odkrycia dotyczące struktury powłok nuklearnych. Była drugą kobietą na świecie, po Polce Marii Skłodowskiej-Curie wyróżnioną Nagrodą Nobla z fizyki. Pochodziła z zasłużonej dla Śląska rodziny uczonych. Ojciec, lekarz i profesor pediatrii Friedrich Göppert, przyczynił się do zwalczenia epidemii zapalenia opon mózgowych w Katowicach w 1905 r. i odkrył nowatorską metodę walki z tą chorobą, jej dziadkiem był profesor prawa Heinrich Robert Göppert (1838–1882), a pradziadkiem profesor botaniki Heinrich Göppert, twórca Muzeum Botanicznego we Wrocławiu. Czytaj więcej

Walenty Roździeński – hutnik i poeta barokowy

Portret wykonany przez Marię Bujakową w ramach konkursu

Urodził się ok. 1560 r. w miejscowości Roździeń (ob. dzielnica Katowic). Był polskim hutnikiem, zarządcą hut, właścicielem kuźni ale do historii przeszedł jako poeta barokowy. Pochodził z rodziny o wielopokoleniowych tradycjach hutniczych. Pierwotne jego nazwisko brzmiało Brusek lub Brusiek– ojciec jego nazywał się Jakub Brusek (od nazwy miejscowości Brusiek koło Koszęcina) i pochodził z rodziny Hercygonów, którzy przyjmowali nazwiska od miejscowości swego zatrudnienia. Syn przejął więc nazwisko od nazwy kuźnicy w Roździeniu. O życiu tego wybitnego Ślązaka niewiele wiemy. Nie znamy dokładnej daty jego narodzin i śmierci (w literaturze funkcjonują daty 1622 lub 1642). W 1595 r. wszedł w konflikt majątkowy o przekroczenie nadanych mu uprawnień z Katarzyną Salomon, dziedziczką Mysłowic, do której należała kuźnia w Roździeniu. Sprawę w sądzie przegrał i w 1596 r. trafił do więzienia w Pszczynie. Uwolniono go dzięki wstawiennictwu Andrzeja Kochcickiego z Koszęcina, który powierzył mu w zarząd swoje huty i otoczył mecenatem. Czytaj więcej

Grzegorz Płonka – utalentowany muzyk i wielbiciel historii Śląska

Jest znanym i cenionym muzykiem, wokalistą, muzykologiem, publicystą, społecznikiem i popularyzatorem śląskiej kultury. Jest duchowym spadkobiercą spuścizny profesora Adolfa Dygacza i próbuje – przy użyciu różnych form muzycznych – rozbudzić w młodym pokoleniu miłość do muzyki śląskiej. Znany jest z nowoczesnych i odważnych aranżacji i interpretacji tradycyjnych śląskich pieśni. Od kilku lat współpracuje z Fundacją „Dla Dziedzictwa” m.in. krzewiąc śląską muzykę ludową. Czytaj więcej

Adolf Dygacz (1914-2004) – wybitny etnomuzykolog

Profesor Adolf Dygacz był folklorystą, znawcą śląskiej kultury, pedagogiem, publicystą i krytykiem  muzycznym. Ukończył Gimnazjum Humanistyczne im. A. Mickiewicza w Katowicach.  Studiował nauki prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku jako oficer rezerwy. W 1940 roku, ukrywając się przed okupantem, pracował jako pielęgniarz w Domu Opieki św. Józefa w Prószkowie koło Opola. Tam, w 1941 roku, został aresztowany i do końca wojny przebywał w więzieniach Opola, Bytomia, Katowic i Raciborza. Czytaj więcej

Warsztaty wokalne w SP nr 61 w Katowicach-Ligocie

W środę 9 września 2020 r. w Szkole Podstawowej nr 61 im. Polskich Kawalerów Maltańskich Specjalna w Katowicach-Ligocie przeprowadzone zostały muzyczno-edukacyjne warsztaty z udziałem uczniów tej szkoły. Warsztaty odbyły się w dwóch 45 minutowych częściach, przedzielonych przerwą, w czasie której dzieci i młodzież spożyły poczęstunek przygotowany z owoców, słodyczy oraz napojów. W zajęciach wzięło udział ponad dwadzieścia osób. Czytaj więcej

Warsztaty muzyczne w Radio Katowice

W poniedziałek 7 września 2020 r. w Studio nagraniowym Polskiego Radia Katowice odbyły się muzyczne zajęcia warsztatowe z uczniami ze Szkoły Podstawowej nr 61 im. Polskich Kawalerów Maltańskich Specjalna w Katowicach-Ligocie. W warsztatach wzięło udział 13 uczniów oraz 4 opiekunów z zachowaniem reżimu sanitarnego i obostrzeń wymaganych w Radio Katowice. Czytaj więcej

Grzegorz Płonka nagrodzony!

Znany śląski bard, publicysta i społecznik Grzegorz Płonka został laureatem Nagrody Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury za rok 2018 za upowszechnianie i ochronę dóbr kultury – za popularyzację kultury śląskiej. Grzegorz Płonka od kilku lat współpracuje z Narodowym Instytutem Dziedzictwa w Warszawie przy organizacji Europejskich Dni Dziedzictwa. W 2015 roku w Opolu w czasie I Ogólnopolskiej Gali Europejskich Dni Dziedzictwa Czytaj więcej

Wystawa „Święty Krzyż – miejsca pamięci” w Katowicach

Od 13 do 19 października 2017 r. w gmachu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, przy ul. Jagiellońskiej 25, można oglądać wystawę „Święty Krzyż – miejsca pamięci” zrealizowaną przez Fundację „Dla Dziedzictwa”, w ramach zadania pn. „Święty Krzyż – miejsca Pamięci”,  Czytaj więcej