Maria Göppert-Mayer – noblistka z Katowic

Maria Göppert-Mayer (1906-1972), to laureatka Nagrody Nobla z fizyki za odkrycia dotyczące struktury powłok nuklearnych. Była drugą kobietą na świecie, po Polce Marii Skłodowskiej-Curie wyróżnioną Nagrodą Nobla z fizyki. Pochodziła z zasłużonej dla Śląska rodziny uczonych. Ojciec, lekarz i profesor pediatrii Friedrich Göppert, przyczynił się do zwalczenia epidemii zapalenia opon mózgowych w Katowicach w 1905 r. i odkrył nowatorską metodę walki z tą chorobą, jej dziadkiem był profesor prawa Heinrich Robert Göppert (1838–1882), a pradziadkiem profesor botaniki Heinrich Göppert, twórca Muzeum Botanicznego we Wrocławiu.

Maria Göppert-Mayer urodziła się 28 czerwca 1906 w Katowicach, w domu przy ul. Młyńskiej 5. W 1910 r. przeniosła się z rodzicami do Getyngi. W 1930 zdobyła doktorat z fizyki kwantowej. Po wyjściu za mąż za Josepha Edwarda Mayera (1904–1983), wyjechała do USA, gdzie urodziła dwoje dzieci. W czasie II wojny światowej brała udział w pracy nad bombą atomową w ramach Projektu Manhattan. Zajmowała się przede wszystkim teorią jądra atomowego. Wraz z Hansem Jensenem opracowała model powłokowy jądra atomu, za co w 1963 r. otrzymała Nagrodę Nobla. W latach 40. i we wczesnych latach 50. ubiegłego wieku, pracując dla Tellera, Maria opracowała równania w dziedzinie nieprzezroczystości optycznej, które następnie zostały użyte w projekcie bomby termojądrowej (pierwsza detonacja w 1952 r.).

Imię Marii Göppert-Mayer nosi m.in. jedna z sal wykładowych Wydziału Fizyki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Noblistka została także uczczona skromną tablicą pamiątkową na ścianie katowickiego domu, w którym się urodziła. Jej imieniem nazwana została też jedna z ulic w centrum Katowic.