Kierunek Ukraina: studium podyplomowe Fundacji im. Janusza Kurtyki

Past and Future: Kierunek Ukraina! to nowy format proponowany przez Fundację im. Janusza Kurtyki wszystkim, którzy zainteresowani są pogłębieniem wiedzy na temat stosunków polsko-ukraińskich oraz rozwoju tej współpracy w przyszłości. Po rosyjskiej agresji w 2022 stosunki te nabrały nowego wymiaru. Stoją przed nami szanse, których wcześniej ni było. Nie można jednak napisać wszystkich rozdziałów tej współpracy na nowo. Obciążone są one bowiem historycznym kontekstem, z którym oba narody będą musiały się zmierzyć. Czytaj więcej

177. rocznica urodzin Stefana Drzewieckiego (1844-1938) – wybitnego polskiego inżyniera, wynalazcy, pioniera konstrukcji samolotów i łodzi podwodnych z napędem elektrycznym

Był inżynierem, uczestnikiem powstania styczniowego, pionierem żeglugi podwodnej i lotnictwa. Na emigracji osiągnął wybitne sukcesy jako wynalazca – odkryciami wyprzedził swoją epokę co najmniej o pół wieku! W 1867 r., w wieku 23 lat, opatentował pierwszy wynalazek – licznik kilometrów dla dorożek konnych, który wszedł do produkcji. W 1877 r. zaprojektował i zbudował z własnych środków okręt podwodny. Jego najważniejsze wynalazki to: dromograf, łódź podwodna wyposażona w peryskop i napęd elektryczny, wyrzutnia torpedowa i tunel aerodynamiczny i turbina wodna. Czytaj więcej

184. rocznica urodzin Artura Grottgera (1837-1867) – wybitnego przedstawiciela malarstwa historycznego

Był wybitnym polskim artystą malarzem, jednym z czołowych przedstawicieli romantyzmu w malarstwie polskim, który zilustrował dramat współczesnego mu pokolenia. Nasze wyobrażenie o Powstaniu Styczniowym, to głównie Jego bardzo sugestywne obrazy… Grottger przez swoje krótkie życie realizował Norwidowski postulat organizowania świadomości narodowej. Czytaj więcej

174. rocznica urodzin Władysława Bełzy (1847-1913) – poety, który wierzył w Polskę

Nazywany jest „piewcą polskości”, „narodowym poetą dzieci”, „poetą, który uczył dzieci najlepiej kochać Polskę”, twórcą, który „miał świadomość konieczności wypełniania poprzez swoją twórczość narodowej powinności” i podtrzymywania ducha narodowego. Wyznawał zasadę, że „z przeszłości przyszłość rośnie”. Uformowała go klęska powstania styczniowego i przekonanie o słuszności walki. Z rozmysłem więc wybrał „cierniowe życie śpiewaka” i do końca życia wierzył w Polskę i uczył młodych Polaków kochać Ojczyznę, aby ją odzyskali i uczynili znów wielką.

Władysław Bełza był postacią fascynującą i niezwykle skromną. Sam pomniejszał swoje zasługi dla kultury polskiej. Był płodnym poetą, dziennikarzem, encyklopedystą, wydawcą i społecznikiem, a z jego wielkiego dorobku znany jest tylko jeden wiersz napisany w 1900 r. – „Katechizm polskiego dziecka”. Bełza bynajmniej nie jest autorem tego jednego wiersza, choć tylko za ten utwór należy mu się pomnik. Czytaj więcej

Historia jednego zabytku: nagrobek Artura Grottgera

Artur Grottger zmarł 13 grudnia 1867 r. we francuskim uzdrowisku Amélie-les-Bains-Palalda. Nie udało mu się zwalczyć choroby płuc. Jego narzeczona Wanda Monné sprowadziła zwłoki artysty do Lwowa. Został pochowany 4 lipca 1868 r. na Cmentarzu Łyczakowskim, w miejscu, które kiedyś podczas wspólnego spaceru z narzeczoną Grottger sam sobie wybrał. Malarz spoczął – tak jak chciał – w sąsiedztwie powstańców styczniowych 1863 r. (w pobliżu Krzyża Poległych z 1863 roku). Czytaj więcej

Historia jednego zabytku: grób rodziny Paderewskich w Żytomierzu

Cmentarz w Żytomierzu powoli odkrywa swoje tajemnice. Dziko rosnąca roślinność zakrywa część nagrobków pochłaniając znaczną część nekropolii. W Żytomierzu jest wiele polskich grobów. Podczas inwentaryzacji cmentarza w 1999 roku zanotowano prawie 2200 mogił noszących polskie nazwiska. A było ich znacznie więcej. Wśród nich zdarzały się i rodziny, które zapisały się w naszej historii. Każdy z nas, zna nazwisko „Paderewski”, kojarzy się ono z Ignacym Paderewskim, utalentowanym pianistą i politykiem. Na cmentarzu w Żytomierzu jest kilka grobów tej rodziny. Spoczywają tutaj rodzice pianisty Jan i Anna, jego przyrodnia siostra (Maria) i kuzyni. Czytaj więcej

„Kupoł” – polska restauracja we Lwowie

Będąc we Lwowie koniecznie trzeba przyjść i posmakować kuchni polskiej i rodzinnej atmosfery w polskiej restauracji „Kupoł” przy ul. Czajkowskiego 37, w pobliżu Cytadeli, Filharmonii Lwowskiej i dawnego Zakładu Narodowego Ossolińskich. Restauracja znajduje się w willi należącej do Maryli Wolskiej (1873-1930), poetki okresu Młodej Polski, córki Wandy Młodnickiej z domu Monné (1850-1923), narzeczonej przedwcześnie zmarłego wybitnego polskiego malarza Artura Grottgera (1837-1867). Czytaj więcej

Ocal mogiłę pradziada od zapomnienia – cmentarz w Żytomierzu

Cmentarz w Żytomierzu został po dwóch latach objęty ponownie akcją społeczną „Ocal mogiłę pradziada od zapomnienia”, która odbywa się pod patronatem telewizji Polonia. Inicjatorką owej akcji jest Pani Grażyna Orłowska, dziennikarka, która duszą i sercem związana jest na stałe z Ukrainą.  Ja pojechałam tam jako wolontariusza Fundacji „Dla Dziedzictwa”. Czytaj więcej

Cmentarz polski w Żytomierzu na Ukrainie

Jeden z najstarszych i największych cmentarzy polskich na obecnym terenie Ukrainy powstał w 1799 roku jako cmentarz „polowy”(zlokalizowany poza miastem) w Żytomierzu. Genezę powstania cmentarza wiąże się z przepełnieniem cmentarzy śródmiejskich i groźbą pojawienia się epidemii. Żytomierz jako miasto, stolica Wołynia, stanowił jeden z najmocniejszych ośrodków polskości w epoce rozbiorowej, na terenie zaboru rosyjskiego. Powierzchnia cmentarza obecnie wynosi 9 ha 60 arów. Najstarszy plan całej nekropolii wraz z wykazem 246 najciekawszych nagrobków (warto dodać iż w języku polskim) został sporządzony przez Ferdynanda Proniewicza, Czytaj więcej