Rudolf Weigl (1883-1957). Polak z wyboru. Fanatyk nauki, który pokonał tyfus

Był wybitnym uczonym, światowej sławy biologiem, który rozsławił polską naukę. Szczepionka przeciw tyfusowi, którą stworzył, uratowała miliony osób na całym świecie. Choć zasłużył, nie dostał Nagrody Nobla. Rudolf Weigl, podobnie jak Oskar Kolberg, Samuel Linde, czy Wincenty Pol, był Polakiem z wyboru. I chociaż nauczył mikrobiologów hodować zarazki tyfusu plamistego we wszach, a potem stworzył z nich szczepionkę, to wciąż jest za mało znany. Czytaj więcej

Spór Rozwadowskiego z Piłsudskim był głównym powodem, dla którego w okresie II Rzeczpospolitej nie powstała naukowa biografia pierwszego szefa sztabu i najwybitniejszego z polskich sztabowców XX wieku

93 lata temu, 18 października 1928 r., zmarł jeden z najwybitniejszych dowódców w dziejach polskiego oręża – generał broni Tadeusz Jordan Rozwadowski. Z uwagi na nieprzeciętny talent strategiczny, zestawiano go czasem z gen. Ignacym Prądzyńskim, natomiast mistrzowskie dowodzenie artylerią w wielu bitwach skłaniało do porównań z gen. Józefem Bemem. Czytaj więcej

93. rocznica śmierci gen. Tadeusza Rozwadowskiego (1866-1928) – jednego z najwybitniejszych dowódców w dziejach Polski

Był polskim dowódcą wojskowym, Feldmarschalleutnant Cesarskiej i Królewskiej Armii, generałem broni Wojska Polskiego i jednym z głównych twórców organizacji armii polskiej w II RP. Był głównym architektem bitwy warszawskiej 1920 r. Czytaj więcej

174. rocznica urodzin Władysława Bełzy (1847-1913) – poety, który wierzył w Polskę

Nazywany jest „piewcą polskości”, „narodowym poetą dzieci”, „poetą, który uczył dzieci najlepiej kochać Polskę”, twórcą, który „miał świadomość konieczności wypełniania poprzez swoją twórczość narodowej powinności” i podtrzymywania ducha narodowego. Wyznawał zasadę, że „z przeszłości przyszłość rośnie”. Uformowała go klęska powstania styczniowego i przekonanie o słuszności walki. Z rozmysłem więc wybrał „cierniowe życie śpiewaka” i do końca życia wierzył w Polskę i uczył młodych Polaków kochać Ojczyznę, aby ją odzyskali i uczynili znów wielką.

Władysław Bełza był postacią fascynującą i niezwykle skromną. Sam pomniejszał swoje zasługi dla kultury polskiej. Był płodnym poetą, dziennikarzem, encyklopedystą, wydawcą i społecznikiem, a z jego wielkiego dorobku znany jest tylko jeden wiersz napisany w 1900 r. – „Katechizm polskiego dziecka”. Bełza bynajmniej nie jest autorem tego jednego wiersza, choć tylko za ten utwór należy mu się pomnik. Czytaj więcej

Historia jednego zabytku: nagrobek Artura Grottgera

Artur Grottger zmarł 13 grudnia 1867 r. we francuskim uzdrowisku Amélie-les-Bains-Palalda. Nie udało mu się zwalczyć choroby płuc. Jego narzeczona Wanda Monné sprowadziła zwłoki artysty do Lwowa. Został pochowany 4 lipca 1868 r. na Cmentarzu Łyczakowskim, w miejscu, które kiedyś podczas wspólnego spaceru z narzeczoną Grottger sam sobie wybrał. Malarz spoczął – tak jak chciał – w sąsiedztwie powstańców styczniowych 1863 r. (w pobliżu Krzyża Poległych z 1863 roku). Czytaj więcej

111. rocznica śmierci Marii Konopnickiej (1842-1910)

Należy do jednych z najważniejszych postaci życia kulturalnego Polski. Była polską poetką i nowelistką okresu realizmu, krytykiem literackim, publicystką, tłumaczką i feministką Używała. ps. Jan Sawa, Marko, Jan Waręż. Była odważną i niezwykłą kobietą o szerokich horyzontach. Współtworzyła świadomość narodową Polaków. Na przełomie 1907 i 1908 r. stworzyła „Rotę”, która stała się „hymnem grunwaldzkim” w 1910 r. z okazji 500. rocznicy bitwy pod Grunwaldem. Wiersz ten, do którego muzykę napisał Feliks Nowowiejski zdobył ogromną popularność – tak wielką, że uznaje się go za największą zasługę życia Konopnickiej. Kazimierz Przerwa-Tetmajer napisał: „Rotą Marii Konopnickiej zmartwychwstawa Polska dzisiejsza. Należy się jej za ten wiersz od narodu pomnik. Nie czas jednak na pomniki spiżowe. Niech zmartwychwstała Polska wniesie Marii Konopnickiej „twórczyni Roty”, pomnik przez wydawnictwo ze składek publicznych jej imienia „Książki o Polsce” dla dzieci włościańskich i robotniczych do rozdawania im darmo w milionie egzemplarzy”. Czytaj więcej

Historia jednego zabytku: „leżąca panna”

Nagrobek Markowskich tzw. „leżąca panna” należy do grupy najbardziej znanych pomników na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Przedstawia on umierającą, piękną młodą kobietę – Katarzynę Markowską, która była lwowską aktorką i żoną Ludwika Markowskiego, urzędnika, adiunkta sądowego. Czytaj więcej

198. rocznica urodzin Kornela Ujejskiego (1823-1897)

Był polskim poetą, publicystą, i „ostatnim wielkim poetą romantyzmu”. Pisał liryki wizyjne oraz religijno-mesjanistyczne stylizowane na modlitwy oraz biblijne psalmy, w której wyrażał zakorzenione głęboko w etyce chrześcijańskiej przekonanie co do zbawienia narodu polskiego w obliczu klęsk kolejnych powstań oraz wewnętrznej niezgody. Jego najbardziej znanym utworem jest pieśń Z dymem pożarów, która spopularyzowana w czasie Wiosny Ludów, zwłaszcza w zaborze austriackim stała się nieoficjalnym hymnem powstania styczniowego. Czytaj więcej

176 r. rocznica urodzin św. Brata Alberta, czyli Adama Chmielowskiego (1845-1916)

Był powstańcem styczniowym i malarzem. Po nawróceniu wstąpił do zakonu. Został świętym Kościoła katolickiego. Na ołtarze wyniósł go św. Jan Paweł II. Brat Albert znany jest głównie z wielkiego poświęcenia dla ubogich i bezdomnych. Jest patronem zakonów albertynek i albertynów, a w Polsce także artystów plastyków. Czytaj więcej

Profesor Stefan Bryła (1886-1943) – wybitny polski inżynier, pionier spawalnictwa i konstrukcji spawanych

Stefan Władysław Bryła urodził się 17 sierpnia 1886 r. w Krakowie. Był wybitnym polskim inżynierem budowlanym, pionierem spawalnictwa i konstrukcji spawanych, twórcą   pierwszego na świecie mostu spawanego. Był też politykiem lwowskiej chadecji, Profesorem Politechniki Lwowskiej i Posłem na sejm II RP. Czytaj więcej

„Kupoł” – polska restauracja we Lwowie

Będąc we Lwowie koniecznie trzeba przyjść i posmakować kuchni polskiej i rodzinnej atmosfery w polskiej restauracji „Kupoł” przy ul. Czajkowskiego 37, w pobliżu Cytadeli, Filharmonii Lwowskiej i dawnego Zakładu Narodowego Ossolińskich. Restauracja znajduje się w willi należącej do Maryli Wolskiej (1873-1930), poetki okresu Młodej Polski, córki Wandy Młodnickiej z domu Monné (1850-1923), narzeczonej przedwcześnie zmarłego wybitnego polskiego malarza Artura Grottgera (1837-1867). Czytaj więcej

160 lat temu po raz pierwszy zastosowano lampę Łukasiewicza

Ignacy_LukasiewiczPolska ma wielu wspaniałych synów, o których każdy z nas powinien pamiętać. Jednym z nich jest Ignacy Łukasiewicz, który urodził się w 1822 r. w Zadusznikach na Podkarpaciu. Łukasiewicz był polskim patriotą ormiańskiego pochodzenia. Należy do najwybitniejszych polskich pionierów techniki. Czytaj więcej