Witelon – pierwszy w dziejach Śląska uczony, który wywarł ogromny wpływ na rozwój nauk eksperymentalnych i stosowanych

Był jednym z najwybitniejszych polskich naukowców XIII wieku. Twórcą podstaw psychologii spostrzegania i pierwszym polskim uczonym znanym w największych ośrodkach naukowych ówczesnej Europy. Zajmował się fizyką, matematyką, filozofią i optyką. Był pierwszym znanym uczonym, piszącym o sobie „in nostra terra, scilicet Polonia” – czyli z naszej ziemi, to znaczy Polski. Od 2003 r. jego imię nosi Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Legnicy. Uczony jest również bohaterem powieści łódzkiego prozaika Witolda Jabłońskiego Gwiazda Wenus Gwiazda Lucyfer (2003-2007). Czytaj więcej

Mikołaj z Koźla – autor spisanej po polsku pieśni swawolnej

Był franciszkaninem kaznodzieją i zajadłym przeciwnikiem husytyzmu. Przede wszystkim był autorem rękopisu – spisanego w formie pamiętnika między 1416 a 1423 r., który znajduje się w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego (sygn. I. Q. 466).

Na podstawie analizy historycznej, badacze przyjmują, że Mikołaj z Koźla urodził się ok. 1390 roku. Po odebraniu elementarnych nauk od joannitów w Koźlu, udał się do szkoły zakonu minorytów pw. św. Bartłomieja w Głogówku, gdzie najprawdopodobniej doskonale wykształcił znajomość łaciny oraz tzw. sztuk wyzwolonych. W wyniku jakiegoś ostrego konfliktu opuścił konwent w 1414 r. i wyruszył na wyprawę misyjną. Odwiedził m.in. Ołomuniec, Czesław, Karniów, Pragę, Opole, Kraków i Stary Sącz. Przebywał w klasztorach w Czasławiu w Czechach (gdzie wstąpił do nowicjatu), potem w Ołomuńcu i od 1421 r. w Karniowie. Ostatnie jego zapiski pochodzą z 1423 r. Badacze przypuszczają, że Mikołaj z Koźla zmarł ok. 1431 r. być może w rodzinnym Koźlu, do którego zdaniem T. Michałowskiej zakonnik powrócił ok. 1431 r. Czytaj więcej

Czesław Hadamik: Zamek Olsztyn krok po kroku [przewodnik]

Historyczna ruina zamku Olsztyn jest dzisiaj jednym z największych pod względem powierzchni i najbardziej efektownych reliktów obiektów obronnych Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Zamek, wzniesiony w drugiej połowie XIII stulecia, przez ponad 300 lat był najważniejszym punktem oporu północno-zachodniej Małopolski Czytaj więcej

759. rocznica prawykonania hymnu Gaude Mater Polonia

gaude_mater_polonia8 maja 1254 r. w Krakowie na uroczystości z okazji kanonizacji biskupa Stanisława ze Szczepanowa po raz pierwszy wykonano hymn Gaude Mater Polonia (Ciesz się, Matko Polsko) jako część nieszporną rymowanego oficjum Historia glorisissimi Stanislai. Autorem hymnu jest Wincenty z Kielczy (Śląsk Opolski). Czytaj więcej

Ruiny zamku Olsztyn koło Częstochowy

Ruiny zamku Olsztyn malowniczo położone na grzędzie skalnej zwanej Słonecznymi Skałami, należą do największych warowni Jury Krakowsko-Częstochowskiej. W czasach swojej świetności dzieje warowni przeplatały się z ważnymi dla losów Polski wydarzeniami i łączyły się z najznamienitszymi nazwiskami osobistości ówczesnej Rzeczpospolitej. Czytaj więcej

Ruiny zamku w Smoleniu

Malowniczo położone na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej ruiny zamku w Smoleniu znajdują się nieopodal Pilicy w powiecie zawierciańskim. Zamek, leżący na Szlaku Orlich Gniazd, wzniesiono w XIV w. na wzgórzu, w południowo-zachodniej części wsi. Prawdopodobnie była to fundacja Jana z Pilicy, kasztelana radomskiego w latach 1341-1347. Czytaj więcej

Wielki uczony „in nostra terra, scilicet Polonia”

Około 1230 r. na Dolnym Śląsku na świat przyszedł Witelon (Witelo), twórca podstaw psychologii spostrzegania i pierwszy polski uczony znany w największych ośrodkach naukowych Europy. Był pierwszym znanym uczonym, piszącym o sobie „in nostra terra, scilicet Polonia” – „z naszej ziemi, to znaczy Polski”. Czytaj więcej