„Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci”

„Zaczynamy od pętelki. Nawijamy włóczkę na na palec wskazujący i szybkim ruchem przeciągamy zahaczoną o szydełko przez pętelkę. Tak robimy łańcuszek. Potem pokażę wam jak się robi słupek i półsłupek”. Zamek w Niemodlinie przyzwyczaił nas już do wielu wprowadzanych sukcesywnie innowacji, tym razem również w dziedzinie edukacji opartej o dziedzictwo kulturowe jakim niewątpliwie jest szydełkowanie.

W ramach tegorocznej edycji Europejskich Dni Dziedzictwa Joanna Kardasińska, Prezes Fundacji na Rzecz Zamku Książęcego Niemodlin 1313, kierując się sentencją Ezopa, greckiego bajkopisarza żyjącego w VI w. p.n.e. zorganizowała w sobotę 22 września br. warsztaty szydełkowania prowadzone przez dziecko. Prowadzącą był Klaudia, uczennica klasy 5 Niepublicznej Szkoły Podstawowej „Nasza Szkoła” w Opolu, gdzie nauczycielka pani Lidia Kinert postawiła na kreatywność uczniów, założyła szkolny klub „Gałganek” i uczy dzieci szydełkowania, robienia na drutach szycia. Z warsztatów szydełkowania w Niemodlinie skorzystały zarówno dzieci jak i osoby dorosłe.

Szydełkiem można dziergać zarówno odzież: czapki, szaliki, bluzki etc., jak i zabawki, a także rozmaite wyroby koronkowe: serwety, zawieszki na okno, drobne ozdoby a nawet biżuterię.

Szydełkowanie polega na przeciąganiu przez siebie na różne sposoby pętelek nici. Przy szydełkowaniu używa się jednego haczyka i pracuje na jednym oczku jednocześnie. Szydełko pozwala z łatwością tworzyć okrągłe lub cylindryczne wzory. Za pomocą szydełka można tworzyć interesujące, wielowymiarowe kształty, gdyż nowe pętelki można umieszczać w dowolnych miejscach robótki. Nie jest umiejętnością trudną lecz początki wymagają skupienia, cierpliwości i zdolności manualnych. Nie wiadomo dokładnie jakie są początki szydełkowania. Najwcześniejsza odnaleziona robótka – forma czapki – pochodzi z Jutlandii, a jej wiek szacowany jest na ok. 3100 lat. W piramidach egipskich znaleziono skarpety pochodzące z XIII w. p.n.e., a w chrześcijańskim grobie z VI w. n.e. również w Egipcie odnaleziono fragmenty dzianiny z wełny. Prawdopodobnie umiejętności szydełkowania zawędrowały do Europy podczas wypraw krzyżowych (1096 – 1270r). Niektóre opracowania podają, że szydełko miało swój początek w starej chińskiej technice haftowania zwanej tamborkiem (od Tambour), gdzie igłą z haczykiem przewlekano pętelki przez materiał naciągnięty na ramie. Technikę tę pod koniec XVIII w. przekształcono we Francji w tzw. “szydełkowanie w powietrzu” bez tkaniny. Innego zdania jest Amerykanka Mary Thomas, która utrzymuje, że szydełkowanie miało swój początek na Półwyspie Arabskim, skąd – dzięki kupcom i marynarzom – rozprzestrzeniło się na wschód do Tybetu i na zachód do Hiszpanii. Według innej teorii ok.1500 r. we Włoszech tworzono koronki szydełkowe do zdobienia szat liturgicznych, ale roboty ręczne na szydełku znane już były w XIII w, gdyż dłonie papieża Innocentego IV po jego śmierci ubrane były w zrobione na szydełku rękawiczki. Tak czy inaczej, największymi europejskimi ośrodkami szydełkowania w XVI w. były Włochy, Francja i Belgia. Powoli zaczęły się tworzyć regionalne szkoły, które wypracowywały swoją technikę wykonywania koronek przy pomocy szydełka. Z najbardziej znanych można wymienić koronki irlandzkie, weneckie, typu filet, brugijskie, czółenkowe (frywolitki). Do Polski koronki i sztuka ich tworzenia trafiły za czasów królowej Bony, która z Włoch sprowadziła mistrzów koronkarstwa.

Polecamy:

http://crochet.pl/2015/11/historia-szydelkowania-czesc-1/

https://centrumrekodziela.pl/artykuly/historia-szydelkowania