Historia jednego zabytku: brinquinho z Madery

Brinquinho jest instrumentem muzycznym używanym przez zespoły folklorystyczne portugalskiej wyspy Madery. Składa się z płóciennych lalek ubranych w stroje regionalne, rozmieszczone na drążku na dwóch lub trzech poziomach i wyposażonych w kastaniety, wiszące na ich plecach, a pośrodku znajduje się trzcina, którą porusza się pionowymi ruchami.

Z technicznego punktu widzenia brinquinto jest idiofonem pośredniej perkusji, używanym do wystukiwania rytmu, a jednocześnie nadaje unikalny dźwięk maderskiej muzyce i … zaciekawia turystów, którzy coraz chętniej kupują te instrumenty jako pamiątki z Madery. Podobno wykonanie instrumentu wprawnemu rzemieślnikowi zajmuje około 3 godziny pracy.

Znawcy twierdzą, że brinquinto inspirowane jest afrykańskimi instrumentami niewolników z Afryki. Być może pochodzi z Minho, historycznej krainy w północnej Portugalii kolebki tego kraju i przywieźli go pierwsi osadnicy, którzy w XV w. przypłynęli zasiedlić Maderę. Instrument pojawia się m.in. na obrazie malarza Henrique Francko de Sousa (1883-1961) z 1923 r., na którym artysta przedstawił pielgrzymkę w Ponta do Pargo, w zachodniej części Madery. Pewne jest, że obecną formę instrument uzyskał w latach 50. XX w. wraz z „boomem” grup folklorystycznych na Maderze.

Co ciekawe, tradycyjne brinquinto składa się z różnej liczby lalek, ale najczęściej z siedmiu. Wykonane są one z drutu (ubrane w regionalne stroje) i ustawione piętrowo w kręgu na drewnianej podstawie spoczywającej na trzcinie. Czasami lalki są przystrojone również w kolorowe wstążki. Lalki wyposażone są w kastaniety, zawieszona na plecach lalek oraz płaskie pokrywki od napojów, przymocowane pod ich stopami. Dźwięk uzyskuje się pociągnięcie drutu, który biegnie przez wnętrze lalki i wprawia je w ruch.

Tego ciekawego instrumentu używa się m.in. podczas wykonywania tradycyjnego tańca maderskiego zwanego Bailinho de Madeira, uderzając nim w rytm melodii. Prawdopodobnie taniec ten pojawił się pół wieku temu.

Utwór ludowy z Madery

Literatura:

https://museus.madeira.gov.pt/DetalhesObra/Index/890?tipo=OBJ

https://en.wikipedia.org/wiki/Brinquinho

https://viagens.sapo.pt/viajar/viajar-portugal/artigos/madeira-com-quantas-voltas-se-faz-um-brinquinho

Bailinho da Madeira | Danças Populares