Kościół pw. śś Apostołów Piotra i Pawła w Obórkach wzniesiono w XV w. w mieszanej konstrukcji. Ściany wschodnia i południowa prezbiterium oraz północna i południowa nawy zbudowane zostały z drewna w konstrukcji zrębowej, od północy do murowanej ściany prezbiterium dobudowana została murowana zakrystia. Ściana zachodnia nawy również w dużej części lub w całości wymieniona została na murowaną. Od południa do nawy dobudowano kruchtę wejściową w konstrukcji szkieletowej, a od zachodu dostawiono szkieletową, kilkukondygnacyjną wieżę.

Najstarszą częścią kościoła są drewniane ściany prezbiterium (południowa i wschodnia). Wykonano je z drewna jodłowego około 1447 r. Ściany zachowane są na całej wysokości, a od strony zewnętrznej pokryto je warstwami polepy glinianej i wapiennej wymieszanej z sieczką słomianą w celu wycieplenia i zabezpieczenia drewna przed czynnikami atmosferycznymi. Nie ma dokładnych badań składu polepy w Obórkach, ale jak wiadomo z literatury, ciężka glina ograniczała przenikanie hałasu, sieczka spulchniała glinę, a wapno zapobiegało rozwojowi grzybów i zniechęcało do przebywania w stropie owady i gryzonie.

Glina jest materiałem budowlanym znanym od ponad 9 tysięcy lat. To mieszanina iłów, pyłu piaskowego i piasku, zawiera także pospółkę, żwir, drobne kamyczki – materiał nie jest jednolity, zależnie od miejsca wydobycia i pokładów może mieć różną strukturę i kolory. Jej podstawową zaletą jest magazynowanie ciepła. Reguluje też wilgotność powietrza.

Prawdopodobnie właśnie istnienie polep zapewnić mogło drewnu prezbiterium dobre warunki zachowania i przyczynić się do przetrwania ścian drewnianych do chwili obecnej.

Polepa na ścianach kościoła w Obórkach ma liczne ubytki. Obecnie może je uzupełnić wykonując polepę w następujący sposób: mieszamy piasek z gliną w proporcjach 3:1 i dodajemy do pierwszej warstwy sieczkę słomianą z długiej słomy, jako wzmocnienie. Ta warstwa – zdaniem specjalistów – powinna mieć grubość około 6 cm. Po wyschnięciu i nawilżeniu pierwszej warstwy kładziemy warstwę kolejną, o grubości 4 cm, używając krótkiej sieczki słomianej  jako wzmocnienia. Równamy powierzchnię, a całość wielokrotnie zabezpieczamy uszczelniaczami – olejem lnianym lub woskiem pszczelim.

Fotografie Sławomir Mielnik

Literatura:

Acta der Provinzial-Konservators der Kunstdenkmäler Niederschlesiens betreffend Schönfeld Kr. Brieg, APWr, sygn.1313

Analiza dendrochronologiczna kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Obórkach, oprac. prof. dr hab. inż. Tomasz Ważny, Toruń 2020, zbiory WUOz w Opolu.

Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Obórkach, zbiory WUOZ w Opolu.

Provinzial-Konservators der Kunstdenkmäler Niederschlesiens betreffend Schönfeld, AP w Opolu, sygn. 52.

Szewczyk J., Nietypowe materiały budowlane – glina, gnój i domieszki – w świetle dawnego polskiego piśmiennictwa. Cz. 2. Stropy, sufity i dachy, Politechnika Białostocka, „Architecture et Artibus” nr 1/2012, s. 31-57.