Profesor Adolf Dygacz był folklorystą, znawcą śląskiej kultury, pedagogiem, publicystą i krytykiem  muzycznym. Ukończył Gimnazjum Humanistyczne im. A. Mickiewicza w Katowicach.  Studiował nauki prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku jako oficer rezerwy. W 1940 roku, ukrywając się przed okupantem, pracował jako pielęgniarz w Domu Opieki św. Józefa w Prószkowie koło Opola. Tam, w 1941 roku, został aresztowany i do końca wojny przebywał w więzieniach Opola, Bytomia, Katowic i Raciborza.

Po wojnie odbył naukę  w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Katowicach, a następnie podjął studia muzyczno-pedagogiczne z zakresu teorii muzyki w Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach oraz studia muzykologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie uzyskał dyplom magistra jako autor „Charakterystyki pieśni  ludowej na Śląsku Opolskim”; tytuł docenta zdobył po obronie pracy  „Rzeka Odra w polskiej pieśni ludowej”. Przez wiele lat prowadził działalność pedagogiczną w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, w Katedrze Etnografii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym Filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie.

Największą pasją Profesora, obok działalności  pedagogicznej i naukowo-badawczej, było tropienie pieśni ludowych. Zgromadził ich  ponad 10 tysięcy. Zapisał  także bogatą kolekcję anegdot, bajek, przysłów, opowieści i zagadek. Wniósł ogromny wkład w rozwój badań naukowych folkloru grup zawodowych, zwłaszcza górników i hutników.  Był autorem wielu prac naukowych oraz książek, między innymi: „Pieśni ludowe Śląska Opolskiego”, „Śpiewnik pieśni górniczych”, „Śpiewnik opolski”, „Śląskie pieśni powstańcze z lat 1919-1921”, „Ludowe pieśni górnicze w Zagłębiu Dąbrowskim. Studium folklorystyczne”, „Pieśni ludowe miasta Katowic”, „Święta Barbara w pieśniach” i inne.

Adolf Dygacz prowadził także intensywną działalność popularyzatorską. Napisał około dwóch tysięcy artykułów prasowych. Współpracował jako krytyk i publicysta muzyczny z „Trybuną Robotniczą”, prowadził audycje i programy w TVP3, Polskim Radio Katowice; między innymi przez wiele lat był konsultantem Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Śląsk”. Za swą działalność został uhonorowany licznymi odznaczeniami, nagrodami oraz wyróżnieniami – także  tytułem „Ślązaka Roku 1995”.

W 2020 r. Fundacja „Dla Dziedzictwa” wydała płytę CD pt. „Nadstawicie ucha kochani ludkowie. Pieśni powstań śląskich ze zbiorów prof. Adolfa Dygacza”.

Autor: Grzegorz Płonka

Na podstawie tekstu Krystyny Turek „Adolf Dygacz – zarys życia i działalności”. Muzeum Śląskie, Katowice 2007