Chronić dziedzictwo niematerialne, to wspierać przekaz międzypokoleniowy

Temu właśnie służy realizowany przez nas projekt „Mistrz Tradycji – twórczyni ludowa Małgorzata Mateja”, podczas którego doświadczona i utytułowana twórczyni przekazuje wybranym w naborze otwartym uczennicom całą swoją wiedzę, doświadczenie i umiejętności po to, aby zachować dziedzictwo dla kolejnych pokoleń.

Pani Małgorzata Mateja przekazuje wiedzę i umiejętności, które odziedziczyła po swoich mistrzach, które wyniosła z rodzinnego domu, a także te wartości, które sama wykształciła w ciągu długoletniej praktyki. Zwykle ten przekaz pokoleniowy za pomocą edukacji nieformalnej odbywa się w jej pracowni, gdzie jest czas na skupienie się nad pracą, indywidualne uwagi i konsultacje. Tym razem jednak, Mistrzyni wraz z uczennicami wyszły z pracowni i podczas pikniku „Wspieramy rodziny zastępcze” w Opolu nie tylko dały pokaz własnego kunsztu, ale także dzieliły się wiedzą i umiejętnościami z zainteresowanymi dziećmi.

– ”Jestem bardzo zbudowana tym, że tak dużo dzieci zainteresowało się tym co robimy. Młodzi ludzie chętnie próbowali swoich sił i podpatrując nas zdobiły papierowe talerzyki dużo chętniej niż gotowe kolorowanki. To pokazuje, że warto wychodzić z twórczością ludową do ludzi, brać udział w takich festynach” – twierdzi Katarzyna Szpakowska, adeptka warsztatów Małgorzaty Matei, a na co dzień właścicielka własnej firmy.

Mistrzynię natomiast zdziwiło, że tak wiele osób nie wie, jak powstaje wzór na porcelanie:

– „Było to dla mnie ogromnym zaskoczeniem, że tak dużo młodych i starszych osób nie wiedziało, jak wygląda proces ręcznego zdobienia porcelany. Osoby, które do nas podchodziły pytały o szczegóły i wyrażały szczere zdziwienie i podziw dla trudu, jaki trzeba włożyć, aby powstał wzór na porcelanie” – komentuje Małgorzata Mateja.

Warto przypomnieć, że oparta na edukacji ochrona obejmuje również popularyzację niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Popularyzacja zaś daje szansę szerokiemu gronu odbiorców poznania danej tradycji. Szerokie grono depozytariuszy i odbiorców ma decydujący wpływ na żywotność tradycji, która to z kolei jest najważniejszym czynnikiem niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Zgodnie z Konwencją UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego dziedzictwem niematerialnym jest bowiem tradycja, która żyje i trwa dzięki ludziom, którzy je praktykują, dzielą się doświadczeniem, wiedzą i przekazują innym swoje umiejętności. Dziedzictwo niematerialne należy zatem do ludzi, którzy je praktykują, ale nie stanowi ono ich własności.

Fot. Rafał Mielnik

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.