Kopalnia srebra i sztolnia w Tarnowskich Górach mają szansę na UNESCO

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego rekomendowało zabytkową Kopalnię Srebra i Sztolnię „Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach do wpisu na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Gdyby się udało, byłby to pierwszy zabytek na liście z województwa śląskiego i z terenu historycznego Górnego Śląska.

Obecnie na Liście Światowego Dziedzictwa znajduje się 936 miejsc. Podziemia tarnogórskiej kopalni, opiekę nad którymi sprawuje Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, mają historyczną szansę znaleźć się wśród tych wyjątkowych w świecie obiektów. Prace związane z wpisem na listę UNESCO koordynuje Narodowy Instytut Dziedzictwa. Zgodnie z trudną procedurą, za pozytywną rekomendacją MKiDN poszło wstępne zgłoszenie do siedziby UNESCO w Paryżu. Gdy obiekt uzyska pozytywne opinie, trzeba będzie przygotować wniosek, który złoży Ministerstwo. Wniosek przygotowuje brytyjski ekspert UNESCO Barry Gamble.

Zadanie nie jest łatwe, bowiem warunkiem wpisu miejsca na Listę jest spełnienie jednego lub kilku kryteriów stanowiących o jego wyjątkowości w skali światowej. Zabytki wpisane na listę UNESCO wyróżnia najwyższa powszechna wartość. Światowe Dziedzictwo ma przedstawiać różnorodność kulturalną i bogactwo natury wszystkich regionów świata. W przypadku Tarnowskich Gór atutem jest też fakt, że do tej pory na Liście UNESCO nie została wpisana żadna kopalnia ołowiu i srebra.

W stowarzyszeniu wierzą, że tarnogórska kopalnia znajdzie się na liście UNESCO, m.in. dzięki zastosowaniu w kopalni unikatowego w skali światowej systemu odwadniania grawitacyjnego, który  powstał na praktycznie płaskim terenie. Chodniki kuto na długości wielu kilometrów z niewielkim spadkiem od 1 do 3 proc., co świadczy o niezwykłym kunszcie mierniczych i precyzji wykonania gdyż służyło to zastosowaniu systemu odwadniającego. Bardzo dobrze są zachowane elementy tego systemu â szyby, chodniki, komory. Ok. 150 km chodników i 20 tys szybów; 32000 m korytarzy odwadniających. Mało tego woda z odwodnienia kopalni była w tak dobry sposób oczyszczana, że służyła jako źródła zaopatrzenia miasta i z czasem regionu. Kolejnym atutem jest też zastosowanie w kopalni jednej z pierwszych na kontynencie europejskim maszyn parowych, wykorzystywanej w kopalni już pod koniec XVIII w. Nie bez znaczenia jest też fakt, że w przypadku Tarnowskich Gór mamy do czynienia z  jedną z najlepszych rewitalizacji terenów pogórniczych, jakim jest Park Miejski, a także ochroną dziedzictwa przyrodniczego bowiem w chodnikach zamieszkują nietoperze. Póki co, Kopalnia Srebra i Sztolnia „Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach znajduje się na prezydenckiej liście pomników historii, na którą wpisuje się najcenniejsze obiekty polskiego dziedzictwa narodowego. Jest także jedną z ważniejszych atrakcji na popularnym Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.