171. rocznica urodzin Floriana Trawińskiego (1850-1906) – bohatera, który uratował Luwr

Trawiński przysłużył się polskiej emigracji w Paryżu. Był bowiem nie tylko bohaterem, który ocalił bezcenne zbiory muzealne i sekretarzem generalnym muzeów francuskich, ale także współredaktorem „Polskiego Biuletynu Literackiego, Naukowego i Artystycznego”, autorem artykułów i rozpraw z historii sztuki oraz przekładów utworów pisarzy polskich na język francuski. Za działalność naukową i literacką ostał laureatem nagrody Akademii Francuskiej.

Florenty Jan Andrzej (używał imienia Florian) Trawiński urodził się 16 października 1850 r. w Wyrajowie k. Częstochowy. Był najstarszym synem Andrzeja, kolportera skarbowego i Eugenii z Ferencowiczów. Po powstaniu styczniowym 1863 r. rodzina uciekła do Krakowa, potem do Drezna i ostatecznie osiadła w Paryżu. Tam Florian ukończył szkołę Batignolles. Po ukończeniu Szkoły Polskiej i Liceum Bonapartego w Paryżu, jako historyk sztuki Trawiński pracował w Departamencie Sztuk Pięknych Ministerstwa Oświaty. W okresie Komuny Paryskiej wszedł w jej skład jako kierownik resortu kultury i sztuki. Miał 21 lat. Wbrew planom swoich współtowarzyszy pod koniec maja 1871 r. uratował Luwr od planowanego spalenia, wymieniając potajemnie wtoczone do sal muzealnych przez komunardów beczki z naftą na beczki z wodą. Za ocalenie Luwru uniknął wyroku śmierci, którym wersalczycy karali komunardów oraz został powołany na jednego z dyrektorów tego muzeum – funkcję pełnił przez 35 lat. Opracował też pierwszy przewodnik po najsłynniejszym francuskim muzeum.W 1903 roku otrzymał najwyższe odznaczenie francuskie – Legię Honorową. Trawiński utrzymywał kontakty z z Akademią Umiejętności w Krakowie oraz wybitnymi Polakami, min. z Janem Matejką.

Florenty Trawiński zmarł 7 lutego 1906 r. w Paryżu. Spoczywa na cmentarzu Montparnasse w Paryżu. Jego potomkowie (z małżeństwa z Francuzką Marie Eugenie Preney), do dziś żyją we Francji, Belgii i Kanadzie.

Dnia 19 grudnia 2004 r. w Domu Kombatanta w Paryżu odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Florianowi Trawińskiemu. Ufundowało ją polskie Ministerstwo Obrony Narodowej. Napis na tablicy głosi:


FLORIAN TRAWIŃSKI /1850 1906/ KAWALER LEGII HONOROWEJ

SYN KOMISARZA CYWILNEGO I WOJSKOWEGO POLSKIEGO RZĄDU POWSTAŃCZEGO 1863 R.

SEKRETARZ  GENERALNY  MUZEÓW  FRANCUSKICH OCALIŁ LUWR W 1871 R.

WDZIĘCZNI RODACY.

 

Literatura:

B. Kubicka-Czekaj, Florian Trawiński (1850-1906) – częstochowianin, obrońca Luwru w 1871 r., [w:] Almanach Częstochowy, Częstochowa 2006 r., wydawca Towarzystwo Przyjaciół Częstochowy 2006 r.

J. Ryś, Florentyn/Florian Trawiński – nieznany rozdział  „Kodu Leonarda da Vinci”, „Ilcusiana”, nr 8, Olkusz 2013.

Polecamy:

https://polskifr.fr/polska-we-francji/gdyby-nie-on-luwr-zapewne-przestalby-istniec-polski-bohater/

http://historia.blachownia.com/2018/01/10/o-mieszkancu-wyrazowa-ktory-luwr-uratowal/

https://www.polskieradio.pl/39/246/Artykul/956251,Luwr-skarbiec-arcydziel-swiata-Mekka-artystow

https://bibliotheque-numerique.inha.fr/viewer/13219/?offset=2#page=1&viewer=picture&o=bookmark&n=0&q=