Z przyjemnością informujemy, że zakończyliśmy nabór uczniów na warsztaty kroszonkarskie Mistrza Tradycji – twórczyni ludowej Teresy Soboty z Olszowej. Zakładaliśmy szkolenie pięciu osób, jednak decyzją pani Teresy na zajęcia przyjmujemy siedem osób. Czytaj więcej
Archiwum Tagu: tradycja
25 kwietnia – zapomniana obrzędowość w dniu św. Marka
Dnia 25 kwietnia obchodzimy dzień św. Marka, apostoła i ewangelisty umęczonego ok. 68 r. Dzień ten jeszcze po 1945 r. był uroczyście obchodzony na historycznym Górnym Śląsku. Istniało przekonanie, że w tym dniu nie wolno pracować w polu, gdyż wierzono, że „św. Marek może wszystko zniszczyć”. Czytaj więcej
Teresa Sobota i cudowna moc jajka
Okres świąt wielkanocnych to idealna okazja do praktykowania trudnej sztuki kroszonkarstwa. Mistrzyni Tradycji Teresa Sobota z Olszowej nie próżnowała i jeszcze przed oficjalnym rozpoczęciem warsztatów szkoleniowych (rozpoczynają się w maju br.), wzięła pod swoje skrzydła dwie dziewczynki – 8 letnią Natalię i 10-letnią Klaudię. Zajęcia nie były wykładem, lecz zabawą pobudzającą do kreatywności. Teresa Sobota ma tę umiejętność, potrafi zainteresować, a jajko… cóż ma cudowną moc przyciągania. Czytaj więcej
Wielkanocne procesje konne
Wielkanocne procesje konne są – jako zwyczaj o charakterze agrarnym – dziękczynno-błagalnymi objazdami pól przez rolników. W trakcie procesji gospodarze modlą się o dobre urodzaje, pogodę oraz ochronę plonów. Jest to jeden z elementów grupy zwyczajów, który roboczo nazywamy błogosławieństwem pól. Czytaj więcej
Wielkanoc
Wielkanoc jest najstarszym i najważniejszym świętem w tradycji chrześcijańskiej oraz obrzędowości okresu wiosennego. Prasłowianie obchodzi je jako święto zwycięskiej wiosny, ale i święto zmarłych, dlatego wiążą się z nim liczne obrzędy, pozostałe jako refleks dawnych praktyk magicznych. Czytaj więcej
Straże grobowe
Straże grobowe są reliktem dawnych widowisk pasyjnych, które niegdyś odbywały się w świątyniach. Mężczyźni w mundurach strażackich, wojskowych lub innych organizacji paramilitarnych, pełnią na zmianę wartę przy grobie Chrystusa od Wielkiego Piątku po południu do rezurekcji w Wielkanoc. Straże te zwane są najczęściej turkami, grobowcami, krzyżakami, kosynierami, Gwardią Narodową lub strażakami. Czytaj więcej
Niedziela palmowa zwana kwietną bo budziła radość
Jak podaje Zygmunt Gloger w „Encyklopedii Staropolskiej” (str. 128), „Niedziela, poprzedzająca pożądane święta, obudzała radość”. Znany polski badacz odnotował także zwyczaj, „że kto raniej wstał w Kwietną niedzielę, ten budził innych, uderzając śpiących palmą, mówiąc: wierzba bije, nie ja biję. Za tydzień – wielki dzień, za sześć noc – wielka noc”. Czytaj więcej
Teresa Sobota wyróżniona w strzeleckim konkursie kroszonkarskim
W niedzielę, 3 kwietnia br. w Strzeleckim Ośrodku Kultury odbył się konkurs kroszonkarski połączony z jarmarkiem wielkanocnym i warsztatami kroszonkarstwa dla dzieci i młodzieży. Do udziału w konkursie zgłosiło się 19 uczestników, w tym Mistrz Tradycji – Teresa Sobota z Olszowej, z kroszonką o specjalnym polsko-ukraińskim przesłaniu. Czytaj więcej
Nabór uczniów w projekcie „Mistrz Tradycji – twórczyni ludowa Teresa Sobota z Olszowej”
Informujemy, że „Fundacja Dla Dziedzictwa” rozpoczyna nabór uczniów – uczestników projektu pn. „Mistrz Tradycji – twórczyni ludowa Teresa Sobota z Olszowej”. Projekt zakłada realizację bezpłatnych warsztatów kroszonkarskich, prowadzonych w ramach cyklicznych szkoleń przez Mistrza Tradycji – kroszonkarkę Teresę Sobotę z Olszowej (gm. Ujazd, powiat strzelecki w woj. opolskim). Będzie to przekaz bezpośredniej wiedzy i umiejętności osobom szczególnie zainteresowanym praktyczną kontynuacją sztuki zdobienia jaj technika rytowniczą. Czytaj więcej
Mistrz Tradycji – twórczyni ludowa Teresa Sobota z Olszowej
Miło nam poinformować, że w ramach programu „Kultura ludowa i tradycyjna” MKiDN uzyskaliśmy dofinansowanie na realizację w 2022 r. projektu pt. „Mistrz Tradycji – twórczyni ludowa Teresa Sobota z Olszowej”.
W ramach projektu kroszonkarka Teresa Sobota z Olszowej (gmina Ujazd) przeszkoli minimum 5 uczniów, którzy zostaną wyłonieni w toku przeprowadzonej rekrutacji, którą ogłosimy niebawem na naszej witrynie internetowej.
Mistrz będzie przewodnikiem ucznia, który musi się zagłębić w tożsamość własnej rodziny i wypracować swój unikatowy wzór kroszonki, który stanie się jego znakiem rozpoznawczym, odciskiem palca. Projekt ma pobudzić potencjał, kreatywność i sięgnąć w pokłady rodzinnej pamięci ucznia, a nie stanowić kalkę przenoszenia wzoru narzuconego przez Mistrza. Czytaj więcej
Prima Aprilis – dzień żartów i figli
I choć zwyczaj ten znany jest od średniowiecza, to współcześnie przeżywa prawdziwy renesans. Jest na tyle atrakcyjny i „medialny”, że jest obchodzony w różnych regionach świata. Powszechnie tego dnia w wielu mediach pojawiają się różne sensacyjne czy żartobliwe informacje, którym nie warto wierzyć, bo jak mówi staropolskie przysłowie: „Na prima aprilis, nie wierz, bo się omylisz”. Czytaj więcej
„Ubrał się niby na jagie gregoły” – dzień św. Grzegorza
W dniu 12 marca przypada stare święto szkolne upamiętniające śmierć św. Grzegorza (ok. 540 – 604), papieża, reformatora i doktora Kościoła katolickiego, a także patrona szkolnictwa i jako twórcy chorału gregoriańskiego – patrona chórów i muzyków. Święto to obchodzone było na Śląsku od XVI w. Jego pierwotny, katolicki charakter przybrał z czasem świecką formę i przeniknął do folkloru. Czytaj więcej
Gorzkie żale – wyłącznie polska tradycja
Gorzkie Żale to popularne w Polsce nabożeństwo pasyjne odprawiane w czasie Wielkiego Postu. Nazwa pochodzi od pierwszego wiersza początkowej pieśni: „Gorzkie żale przybywajcie!”. Czytaj więcej
„Pamiętaj człowiecze, żeś jest proch i w proch się obrócisz” – popielec
„Zeszła noc, a miedź święta woła do popiołu od mięsa, od muzyki i hojnego stołu! Jedni idą zwiesiwszy do kościołów głowy, którym w komży ksiądz sypie popiół z temi słowy: pamiętaj to, żeś z prochu powstał i zaś w ziemie rozsypiesz się, i wrzucąć do kośnice ciemie” – pisał w XVIII w. ks. Andrzej Kitowicz w swoim dziele pt. „Z opisu obyczajów i zwyczajów za Augusta III” wydanym w Poznaniu 1885 r. Czytaj więcej
Szkubki, szkubaczki, Federschleissen czyli szkubanie pierza na Śląsku Opolskim
Nazw na określenie zwyczaju szkubania pierza kultywowanego m.in. w podstrzeleckim Kadłubie, czy we wsiach na terenie gminy Chrząstowice jest sporo. W dobie ogromnych podwyżek cen gazu i energii, a także zielonej ideologii klimatycznej wraca moda na ciepłą, naturalną pierzynę z gęsiego puchu. Nic więc dziwnego, że tradycja darcia pierza wraca do łask. Pracy jest sporo, bo na pierzynę trzeba ok. 6 kg pierza, a na poduszkę ok. 2,5 kg puchu. Czytaj więcej