140. rocznica urodzin Antoniego Cieszyńskiego (1882-1941) – pioniera stomatologii

Jego dokonania otworzyły przed rentenologią stomatologiczną nowe możliwości i usprawniły proces diagnostyki. Profesor Cieszyński jest autorem prawa Cieszyńskiego-Diecka, które do dziś figuruje w podręcznikach stomatologii. To dzięki niemu można wykonać zdjęcia rentgenowskie zębów o rzeczywistej długości. To wreszcie on stworzył pierwszy w świecie atlas radiologii stomatologicznej i opracował systematykę techniki wykonywania zdjęć RTG wewnątrz- i zewnątrzustnych. Mariusz Patelski, Profesor Uniwersytetu Opolskiego nazwał go pierwszym stomatologiem Rzeczypospolitej, ponieważ Antoni Cieszyński był twórcą polskiej stomatologii i jednym z jej światowych pionierów. Czytaj więcej

Teresa Sobota i cudowna moc jajka

Okres świąt wielkanocnych to idealna okazja do praktykowania trudnej sztuki kroszonkarstwa. Mistrzyni Tradycji Teresa Sobota z Olszowej nie próżnowała i jeszcze przed oficjalnym rozpoczęciem warsztatów szkoleniowych (rozpoczynają się w maju br.), wzięła pod swoje skrzydła dwie dziewczynki – 8 letnią Natalię i 10-letnią Klaudię. Zajęcia nie były wykładem, lecz zabawą pobudzającą do kreatywności. Teresa Sobota ma tę umiejętność, potrafi zainteresować, a jajko… cóż ma cudowną moc przyciągania. Czytaj więcej

549. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika (1473-1543)

Był najwybitniejszym polskim astronomem, autorem dzieła De revolutionibus orbium coelestium, przedstawiającego szczegółową helionistyczną wizję wszechświata, które dokonało przełomu i wywołało jedną z najważniejszych rewolucji naukowych, zwaną „przewrotem kopernikańskim”. Teoria Kopernika wpłynęła na sposób patrzenia na miejsce Ziemi i człowieka we Wszechświecie i stała się podstawą rozwoju nauk ścisłych. Kopernik był wybitnym przedstawicielem Renesansu. Zajmował się astronomią, matematyką, prawem, medycyną, strategią wojskową i astrologią. Czytaj więcej

211. rocznica urodzin ks. Jana Dzierżona (1811- 1906)

Był śląskim duchownym, uczonym, wynalazcą i pszczelarzem. W dziejach zapisał się jako „Kopernik ula” i zasłużył sobie na przydomek „ojca współczesnego pszczelarstwa”. Miłość do pszczół towarzyszyła mu do końca życia. Jak sam twierdził: -„W obserwowaniu natury, a w szczególności w obserwowaniu życia pszczół i w badaniu ich cudownej gospodarności znajdowałem największą przyjemność”. Czytaj więcej

182. rocznica urodzin prof. Tadeusza Korzona (1839-1918) – „nauczyciela narodu”

Był pionierem, wybitnym polskim historykiem. Wytyczył nowe drogi dla badań historycznych – jako pierwszy zaczął uwzględniać warunki administracyjne, ekonomiczne, finansowe i ludnościowe. Był jednym z twórców warszawskiej szkoły historycznej. Obok wielu zalet pióra, miał talent plastyczny. Czytaj więcej

168. rocznica urodzin Adama Prażmowskiego (1853-1920) – twórcy polskiej mikrobiologii

Był polskim mikrobiologiem, agronomem, działaczem społecznym, jedną z najwybitniejszych postaci świata naukowego Polski pod zaborami. Uznawany jest za jednego z twórców polskiej mikrobiologii. W 1884 r. jako pierwszy w Polsce opisał budowę i rozwój laseczki wąglika. Czytaj więcej

Rudolf Weigl (1883-1957). Polak z wyboru. Fanatyk nauki, który pokonał tyfus

Był wybitnym uczonym, światowej sławy biologiem, który rozsławił polską naukę. Szczepionka przeciw tyfusowi, którą stworzył, uratowała miliony osób na całym świecie. Choć zasłużył, nie dostał Nagrody Nobla. Rudolf Weigl, podobnie jak Oskar Kolberg, Samuel Linde, czy Wincenty Pol, był Polakiem z wyboru. I chociaż nauczył mikrobiologów hodować zarazki tyfusu plamistego we wszach, a potem stworzył z nich szczepionkę, to wciąż jest za mało znany. Czytaj więcej

Alexander von Humboldt (1769-1859) – człowiek, który zmienił sposób postrzegania natury i przyrody

Był wybitnym niemieckim geografem, podróżnikiem i przyrodnikiem. Był jedną z najciekawszych postaci XIX-wiecznej Europy. Bez niego nie byłoby „Fausta” Goethego, teorii Darwina, czy książek Julesa Verne’a o Orinoko. Przez współczesnych, nazywany był „najsławniejszym człowiekiem po Napoleonie”. Goethe pisał w listach, że spotkania z Humboldtem były „najjaśniejszymi momentami” jego życia.  Książki Humboldta były tak popularne, że ludzie przekupywali księgarzy, aby dostać egzemplarz. Nie dorobił się na nich, a cały swój majątek wydał na podróże. Idea natury, którą stworzył stała się fundamentem ekologii. Jego książki przyczyniły się do wyzwolenia Ameryki Łacińskiej, a także do ochrony starych drzew – jest twórcą pojęcia „pomnik przyrody”. Żył długo, choć nie raz otarł się o śmierć. Jego życie to podróże i praca, którą ułatwiała mu nieprzeciętna pamięć. XX wiek zrujnował wizerunek Niemców, i o wybitnym przyrodniku  w Europie zapomniano.  Jego postać do publicznej pamięci przywróciła Andrea Wulf, dzięki swojej genialnej książce „Człowiek, który zrozumiał naturę. Nowy świat Aleksandra von Humboldta”. Obecnie Alexander von Humboldt uznawany jest za ostatniego człowieka, który ogarniał umysłem cały stan ówczesnej wiedzy przyrodniczej. Czytaj więcej

Alicja Dorabialska (1897-1975) – pierwsza kobieta-profesor Politechniki Lwowskiej

Jej ideałem była Maria Skłodowska-Curie. Chciała być taka jak ona. Udało się. Została nawet uczennicą swojej idolki w laboratorium Skłodowskiej-Curie w Paryżu. Mimo oporu otoczenia, wybiła się i w 1934 r. została pierwszą i jedyną kobietą – profesorem Politechniki Lwowskiej. Nazywaną ją „Jedynaczką”. Była piękną postacią polskiej nauki. Czytaj więcej

Tadeusz Tański (1892-1941) – genialny wynalazca – wizjoner

Był geniuszem. Wybitnym polskim wynalazcą-wizjonerem, konstruktorem samochodowym, inżynierem mechanikiem. Znawcy wymieniają go obok takich nazwisk jak  Henry Ford i Ferdynand Porsche, ale w przeciwieństwie do nich nie był milionerem… Jego życiorys to gotowy scenariusz na przebój kinowy. W historii Tański zapisał się jako konstruktor pierwszego polskiego pojazdu pancernego, który zbudowano na bazie Forda T i wykorzystano w wojnie polsko-bolszewickiej. Został zamordowany przez Niemców 23 marca 1941 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz-Birkenau. Czytaj więcej

Profesor Władysław Szafer (1886-1970) – wybitny obrońca przyrody

Klasyk botaniki, geograf roślin, paleobotanik, współtwórca ochrony przyrody w Polsce i w Europie oraz jeden z czołowych popularyzatorów biologii i botaniki. Jeden z pionierów ochrony przyrody w Polsce. Uczeń i kontynuator idei prof. Mariana Raciborskiego. Był inicjatorem powstania ok. 180. rezerwatów przyrody oraz 6. parków narodowych. Pozostawił po sobie ponad 700 publikacji, w tym ok. 100 naukowych, a 473 nt. ochrony przyrody. Był człowiekiem odważnym. Walczył m.in. o ochronę Tatr, Pienin, Gór Świętokrzyskich i Puszczy Białowieskiej – był jednym z inicjatorów sprowadzenia żubrów do Puszczy. Głośnym echem odbił się jego protest w 1934 r. przeciwko budowie kolejki na Kasprowy Wierch w Tatrach. Czytaj więcej

Profesor Marian Raciborski (1863-1917) – wybitny polski botanik

Był człowiekiem nieprzeciętnym, wszechstronnym,  obdarzonym niezwykłą intuicją – jednym z najwybitniejszych polskich biologów i fizjografów, a także jednym z pierwszych polskich paleobotaników. W wizjonerski sposób wytyczył na przyszłość kierunki badań, które mieli realizować botanicy następnych generacji. Był profesorem na Uniwersytecie Lwowskim i Jagiellońskim, założycielem Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektorem Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Czytaj więcej

Witelon – pierwszy w dziejach Śląska uczony, który wywarł ogromny wpływ na rozwój nauk eksperymentalnych i stosowanych

Był jednym z najwybitniejszych polskich naukowców XIII wieku. Twórcą podstaw psychologii spostrzegania i pierwszym polskim uczonym znanym w największych ośrodkach naukowych ówczesnej Europy. Zajmował się fizyką, matematyką, filozofią i optyką. Był pierwszym znanym uczonym, piszącym o sobie „in nostra terra, scilicet Polonia” – czyli z naszej ziemi, to znaczy Polski. Od 2003 r. jego imię nosi Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Legnicy. Uczony jest również bohaterem powieści łódzkiego prozaika Witolda Jabłońskiego Gwiazda Wenus Gwiazda Lucyfer (2003-2007). Czytaj więcej

75. rocznica śmierci Stefana Drzewieckiego, wybitnego polskiego inżyniera, pioniera żeglugi podwodnej, powstańca styczniowego

Stefan_DrzewieckiStefan Drzewiecki urodził się 26 lipca 1844 r. w Kunce na Podolu, zmarł 23 kwietnia 1938 r. w Paryżu. Był polskim inżynierem, uczestnikiem powstania styczniowego, pionierem żeglugi podwodnej i lotnictwa. Na emigracji osiągnął wybitne sukcesy jako wynalazca – odkryciami wyprzedził swoją epokę co najmniej o pół wieku! Czytaj więcej